Με αφορμή την τοποθέτηση του Νίκου Ξυδάκη, ότι η επικινδυνότητα του επαγγέλματος του Αστυνομικού δεν είναι μεγαλύτερη από αυτή των ξυλοκοπων των ψαραδων και των εργατών σε ορυχεία, ο Νίκος Παπάζογλου* τοποθετείται με την επιστημονική του θέση, στο ζήτημα.
“Τις τελευταίες ημέρες διαπίστωσα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθώς και μέσα μαζικής ενημέρωσης ότι γίνεται συζήτηση για το θέμα της επικινδυνότητας του αστυνομικού έργου. Το όλο θέμα είναι σύνθετο και πολυδιάστατο και ως τέτοιο κατή την άποψή μου θα πρέπει να προσεγγιστεί – από επιστημονικής πλευράς και μακρυά από μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Διαπίστωσα στις τόσες συζητήσεις για το θέμα ότι παραλείπεται ο ψυχολογικός παράγοντας που καθιστά το αστυνομικό έργο όχι απλά επικίνδυνο αλλά και επικίνδυνο με ειδική βαρύτητα. Τα τελευταία χρόνια προσωπικά εγώ με εξαίρετους συνεργάτες είχαμε την δυνατότητα να συλλέξουμε δεδομένα αφιερώνοντας εκατοντάδες ίσως και χιλιάδες ώρες σε πεδία αστυνομικών εκπαιδεύσεων καθώς και σε πραγματικές επιχειρησιακές συνθήκες σε αστυνομίες σε ΗΠΑ, Καναδά, Φινλανδία, κλπ. Κατα την διάρκεια συλλογής δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν διάφορες μέθοδοι: μέτρηση ορμονών στρες, μέτρηση καρδιαγγειακών αντιδράσεων σε συνθήκες μάχης και εκπαιδεύσεως, ερωτηματολόγια, προσωπικές συνεντεύξεις. Για να αποφύγω τις μακροσκελείς περιγραφές η ουσία που διαπιστώθηκε σε όλες σχεδόν τις μελέτες ήταν ότι κατά την εκτέλεση υπηρεσίας και ειδικά πριν την ανταπόκριση σε περιστατικά όλοι οι στρεσογόνοι δείκτες ήταν σημαντικά υψηλοί λόγω του πιθανού επικείμενου κινδύνου ή απειλής (potential imminent life threat) και παρέμεναν στα ίδια επίπεδα για αρκετό χρόνο μετά τη λήξη των περιστατικών. Οι συνθήκες αυτές σε συνδυασμό με το άγχος στην υπηρεσία (π.χ. γραφειοκρατικές υποχρεώσεις κλπ) όπως φαίνεται και από την τρέχουσα βιβλιογραφία ότι παίζουν το ρόλο του φαινομένου ντόμινο (“snowball effect”) το οποίο αυξάνει σημαντικά το ρίσκο σε θέματα σωματικής και ψυχικής υγείας των αστυνομικών.
Συγκεκριμένα, πρόσφατη βιβλιογραφία από ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία, Αγγλία και αλλού δείχνει ότι αστυνομικοί παρουσιάζουν σημαντικά υψηλά ποσοστά προβλημάτων σωματικής υγείας (π.χ. καρδιοαγγειακές παθήσεις, διαβήτη, μορφές καρκίνου) και ψυχικής υγείας (π.χ. μετατραυματική διαταραχη στρες – PTSD, κατάθλιψη, αυτοκτονικότητα, εξουθένωση επαγγελματική κλπ) σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό κυρίως λόγω της ψυχολογικά “επικίνδυνης” φύσης του επαγγέλματος. Απόδειξη ότι πρόσφατα η Ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Καναδά και πολλές πολιτείες στις ΗΠΑ πέρασαν νόμο που αναφέρεται στον όρο “τραυματισμός (εννοεί ψυχολογικός) λόγω επιχειρησιακού/υπηρεσιακού στρες” (“Operational Stress Injury”) και προβλέπει ειδική υποστήριξη αστυνομικών και των οικογενειών τους με επιπλέον χρηματικά επιδόματα, άδειες, προγράμματα προληπτικης ιατρικής, ψυχολογική παρέμβαση με προληπτική μορφή για προαγωγή υγείας, δίκτυα υποστήριξης αστυνομικών από αστυνομικούς, καθιέρωση εβδομάδας αστυνομίας οπου τοπικοί φορείς και πολίτες που δείχνουν την εκτίμηση τους στην προσφορά της αστυνομιας κλπ. Πλέον δεν γίνεται συζήτηση για θέμα επικινδυνότητας του αστυνομικού έργου καθώς αυτό θεωρείται δεδομένο και ως βάση δεδομένη – αλλά η έρευνα επικεντρώνεται στο βαθμό της “βλάβης” που προκαλείται σε θέματα υγείας των αστυνομικών καθώς και σε προγράμματα πρόληψης που μπορούν να ενταχθουν στην εκπαίδευση και να προάγουν την υγεία και υπηρεσιακή απόδοση των αστυνομικών.
Ελπίζω οι συγκεκρίμενες πληροφορίες/απόψεις να διαφωτίσουν μελλοντικές συζητήσεις στον ελλαδικό χώρο για την ανάδειξη του σημαντικού έργου του αστυνομικού και προστασία του ρόλου του”.
___________
* Στο βιβλίο που υπογράφει ο Dr/PhD Κωνσταντίνος Παπάζογλου, “Ακούγοντας τις φωνές της γενναιότητας και του ηρωισμού”-αναλύει τις συνέπειες στον ψυχισμό των Αστυνομικών, μετά την εμπλοκή τους σε στρεσογόνα περιστατικά επιχειρησιακής διαχείρισης.
