Αύξηση των πνιγμών στις παραλίες, εν μέσω καλοκαιριού, με τις Λιμενικές Αρχές να επιβάλλουν πρόστιμα, καθώς οι περισσότεροι πύργοι έχουν μείνει χωρίς ναυαγοσώστες παρά την υποχρεωτικότητα σε κάλυψη, με υπαιτιότητα των Δήμων
Ένα εποχικό επάγγελμα με μεγάλη ευθύνη και θετική ανταπόκριση, είναι αυτό του Ναυαγοσώστη. Ο κορωναϊός είχε επηρεάσει και τους ναυαγοσώστες και είναι η πρώτη φορά που οι αναθέσεις έργου σε ναυαγοσωστική κάλυψη στις παραλίες έχουν επανέλθει στις προβλεπόμενες εκ του ΠΔ71/2020 διατάξεις. Οι Δήμοι, οφείλουν από 1ης Ιούνιο, έως και 31 Σεπτεμβρίου, να διαθέτουν για την περιοχή δικαιοδοσίας τους, ως λουτρικές εγκαταστάσεις ανεξαρτήτως των φορέων διαχείρισης τους, υποχρεωτική παρουσία ναυαγοσωστών, ωστόσο ακόμη και σήμερα οι λουόμενοι στις περισσότερες παραλίες της επικράτειας βρίσκονται εκτεθειμένοι καθώς οι αρμόδιοι δήμοι έχουν αφήσει κενούς τους ναυαγοσωστικούς πύργους.
Η Ελλάδα κατατάσσεται 9η παγκόσμια μεταξύ των χωρών με μήκος ακτογραμμή 15.147 χιλιόμετρα, ωστόσο το 62% του πληθυσμού δε γνωρίζει κολύμπι, και η χώρα μας, κατατάσσεται στην 6η θέση Ευρωπαϊκά σε πνιγμούς. Ενώ στο Μητρώο Παραλιών, περιλαμβάνονται 3.400 παραλίες, στην πλειοψηφία τους δημοφιλείς, οργανωμένες και μη. Από αυτές (2021) πολυσύχναστες και κοσμικές με απαραίτητη παρουσία ναυαγοσώστη, έχουν κριθεί οι 526παραλίες με 825θέσεις ναυαγοσωστών. Με την ολοκλήρωση της καλοκαιρινής περιόδου, προκύπτει ότι σε 430 τοποθετήθηκαν 631 ναυαγοσώστες. Με τη ναυαγοσωστική κάλυψη να ανέρχεται στο 82%.
Όπως καταγράφεται στην ετήσια έκθεση του παρατηρητηρίου ατυχημάτων σε υδάτινο περιβάλλον της Ελλάδας, το 2021, σε 342θανάσιμα ατυχήματα σε υδάτινο περιβάλλον, τα 336 καταγράφονται στη θάλασσα. Από αυτά, τα 314 σημειώθηκαν σε απόσταση μικρότερη των 1000μέτρων από την ακτή, και 22 με μεγαλύτερη από 1.000μέτρα από την παραλία.
Τα 183 (58%) θανάσιμα ατυχήματα σημειώθηκαν σε μη οργανωμένες παραλίες και τα 131 (58%) σε παραλίες με υποχρέωση ναυαγοσωστικής κάλυψης. Από αυτά τα θανάσιμα ατυχήματα, τα 81 (26%) σημειώθηκαν εντός ωραρίου ναυαγοσωστικής κάλυψης (10.00πμ-18.00μμ) και 50 (16%) εκτός ωραρίου ναυαγοσώστη. Από αυτά, σε 32 παραλίες (38%) που αν υπήρχε υποχρέωση παρουσία ναυαγοσώστη, δεν είχε γίνει πρόσληψη ενώ 49 (40%) σε παραλίες με παρουσία ναυαγοσώστη. Συμπερασματικά, προκύπτει ότι το 74% των θανάτων σημειώνονται σε παραλίες που δεν υπάρχει παρουσία ναυαγοσώστη, γεγονός που καταδεικνύει την αναγκαιότητα ναυαγοσωστικής κάλυψης στις παραλίες σε μείωση των πνιγμών.
Να σημειωθεί ότι 14Δήμοι της χώρας -3Β, Ρόδου, Αλίμου, Γλυφάδας, Θεμαϊκού,Θήρας, Κατερίνης, Κρωπίας, Π.Φαλήρου, Σαρωνικού, Ελληνικού- Αργυρούπολης, Κισσάμου, Μαραθώνος και Πατρέων, προχώρησαν σε επέκταση ωραρίου ναυαγοσωστικής κάλυψης, σε 56παραλίες. Ενώ σε δύο παραλίες των Δήμου Θάσου και της Καβάλας, χωρίς να έχουν χαρακτηρισμό πολυσύχναστη, και δεν προέκυπτε υποχρέωση, με απόφαση της Δημοτικής Αρχής, τοποθετήθηκαν ναυαγοσώστες.
Βάσει των επίσημων καταγεγραμμένων στοιχείων, σε παραλίες των Δήμων Ρόδου (12) Σαλαμίνας και Νέας Προντίδας (9) έχουν καταγραφεί τα περισσότερα θανάσιμα ατυχήματα από πνιγμό, γεγονός που συνδυάζεται και με τη μειωμένη ναυαγοσωστική κάλυψη όπως προβλέπει το ΠΔ71/2020. Για την πενταετία οι Δήμοι με τους περισσοτέρους συνολικά θανάτους σε υδάτινο περιβάλλον είναι Δήμος Ρόδου με 79 περιστατικά, της Κέρκυρας με 54 της Ν.Προποντίδας με 48 και ο Δήμος Κασσάνδρας με 43.
Από τα επίσημα στοιχεία του ΥΝΑΝΠ αυταπόδεικτο της ανησυχητικής κατάστασης με τους Δήμους να μην έχουν ναυαγοσωστική κάλυψη στις περισσότερες παραλίες της χώρας την τρέχουσα καλοκαιρινή περίοδο, καθώς από 1ης Ιουνίου μέχρι σήμερα οι λουόμενοι που έχουν βρεθεί σε κίνδυνο μέσα στο νερό ή και έχουν ανασυρθεί αναίσθητοι με αιτία θανάτου τον πνιγμό, είναι πολλοί περισσότεροι από το αντίστοιχο διάστημα του 2021 και του 2019 .
Το παράδοξο είναι ότι αν και συντρέχουν αστικές και ποινικές ευθύνες, από την ισχύουσα νομοθεσία, και το Λιμενικό διενεργεί ελέγχους και επιβάλλει αυστηρά πρόστιμα – για μη επανδρωμένο πύργο το ποσό ανέρχεται στις €15.000 για τη σεζόν και υπάρχουν διαθέσιμοι ναυαγοσώστες προς εργασία, τόσο οι Δήμοι όσο και οι επιχειρηματίες που έχουν εκμετάλλευση – ξενοδοχειακές μονάδες και beach bar- επιλέγουν να αφήνουν κενούς τους ναυαγοσωστικούς πύργους, από το να καλύψουν οικονομικά τους Ναυαγοσώστες.
Επιπλέον τα πρόστιμα σε περιπτώσεις ευθύνης Δήμου, από τα κατά τόπους Λιμεναρχεία δεν αποδίδονται στο ακέραιο είτε επιβάλλονται μικρότερα ποσά τα οποία διαγράφονται στη συνέχεια, εκτός και αν προκύψει περιστατικό πνιγμού. Σε αυτή την περίπτωση επιβάλλεται βαρύ πρόστιμο, και για την μη επάνδρωση του Ναυαγοσωστικού Πύργου.
Καθώς είναι δεδομένο ότι ο Ναυαγοσώστης θα είναι ο πρώτος ο οποίος θα κληθεί να απολογηθεί Ενώπιον των Αρχών και του Εισαγγελέα, για τη θέση του κατά το χρόνο που του σε ενδεχόμενο ατυχήματος ή δυστυχήματος και ως επαγγελματίες οι ναυαγοσώστες αξιώνουν να τους καταβληθούν οι ανάλογες απολαβές.
Σε συνεδρίαση της ΚΕΔΕ τον περασμένο Μάρτιο, τέθηκε η ναυαγοσωστική κάλυψη που επηρεάζει 135 παράκτιους δήμους της χώρας. Δήμαρχοι είχαν προαναγγείλει για το φετινό καλοκαίρι ότι δε θα μπορούν να προχωρήσουν σε ναυαγοσωστική παροχή, επικαλούμενοι αδυναμία κάλυψης του κόστους, παρά το ότι για την φετινή θερινή σεζόν ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών, Στέλιος Πέτσας, ενέκρινε χρηματοδότηση ύψους 7 εκατ. ευρώ σε Δήμους της χώρας, για την κάλυψη δαπανών παροχής υπηρεσιών ναυαγοσωστικής σε οργανωμένες ή μη παραλίες. Σημειώνεται ότι πέρυσι ανακλήθηκε η «Γαλάζια Σημαία» σε παραλίες γιατί οι οικείοι Δήμοι δεν μερίμνησαν να προσλάβουν έγκαιρα ναυαγοσώστες.
Ανοικτή επιστολή απευθύνουν οι κάτοικοι της Ικαρίας με αποδέκτες το Δήμο Ικαρίας και το Λιμεναρχείο Ευδήλου, ώστε να ληφθούν μέτρα για την προστασία των κολυμβητών στις παραλίες της Ικαρίας, μετά τον πνιγμό του 17χρονου Μιχάλη, που εντοπίσθηκε στα 10μέτρα από την παραλία Κυπαρίσσι της Ικαρίας. Όπως παρατίθεται στην επιστολή, «Δυστυχώς κάθε χρόνο θρηνούμε ανθρώπινες ζωές στις θάλασσες του νησιού μας εξαιτίας των άκρως επικίνδυνων θαλάσσιων ρευμάτων αλλά κυρίως εξαιτίας της έλλειψης στοιχειωδών μέτρων προστασίας της ανθρώπινης ζωής. Απαιτούμε από τον Δήμο Ικαρίας και όλους τους αρμόδιους φορείς να λάβουν άμεσα μέτρα για την ασφάλεια των κολυμβητών». Ενώ προτείνουν «Ναυαγοσώστες στις πολυσύχναστες παραλίες του νησιού κατά την θερινή περίοδο, τοποθέτηση πλωτήρων μέσα στην θάλασσα και σωσιβίων κατά μήκος της παραλίας, σήμανση σε εμφανή σημεία της παραλίας που να γνωστοποιούν στους κολυμβητές την ύπαρξη επικίνδυνων θαλάσσιων ρευμάτων, ενημέρωση και εκπαίδευση των κατοίκων της Ικαρίας και κυρίως των μαθητών μέσα από ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα καθώς και όποιο άλλο μέτρο κρίνεται απαραίτητο για την ασφάλεια στην διάρκεια της κολύμβησης»
Ανάλογη εικόνα και οι παραλίες στο Δήλεσι Βοιωτίας, καταγγέλλει ο Ευάγγελος Μ. κάτοικος της περιοχής, «οι αρμόδιοι φρόντισαν να στερήσουν από τουρίστες και λουόμενους τις αυτονόητες και απαραίτητες λόγο της συμβατικής υποχρέωσης υπηρεσίες ναυαγοσώστη ως όφειλαν.»
Τους ναυαγοσώστες με .. κυάλι αναζητούν οι λουόμενοι στις παραλίες των Μεγάρων, με το Δήμο αν και έχει λάβει το ποσό των 63.478 ευρώ, ούτε τη φετινή χρόνια έχει προσλάβει ναυαγοσώστες, ενώ μέσα στην εβδομάδα που πέρασε, δύο άνθρωποι κατέληξαν ενώ κολυμπούσαν.
Στο νησί του Ηφαίστου, τη Λήμνο, μετά από τέσσερις δημόσιες προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος για ναυαγοσωστική κάλυψη, ο Δήμος Μύρινας, αποφάσισε ο μοναδικός πύργος του νησιού στην παραλία Ρηχά Νερά, την πλέον πολυσύχναστη και κοσμική αστική παραλία του νησιού με «Γαλάζια σημαία», να μείνει φέτος χωρίς ναυαγοσώστη. Σε επιστολή του ο Δήμαρχος του νησιού Δημήτρης Μαρινάκης, προς τον Αρχηγό του Λιμενικού Σώματος, Αντιναύαρχο Γεώργιο Αλεξανδράκη, με κοινοποίηση και στον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Γιάννη Πλακιωτάκη, εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία του για τη επιβολή διοικητικών προστίμων καθώς όπως αναφέρει, «…έχουν επιδοθεί ήδη 4 εκθέσεις παράβασης από το Λιμεναρχείο Μύρινας για τη μη πρόσληψη ναυαγοσώστη, η κάθε μία εκ των οποίων επισύρει διοικητικό πρόστιμο 2.000 ευρώ! Σύμφωνα δε με την ισχύουσα νομοθεσία, οι επόμενες εκθέσεις που τυχόν επιδοθούν θεωρούνται υποτροπή και επισύρουν το διπλάσιο διοικητικό πρόστιμο, ήτοι 4.000 ευρώ!.». Περιστατικό πνιγμού στα μέσα της εβδομάδας, προκάλεσε επικριτικά σχόλια των καταγόμενων από το νησί της Λήμνου με έντονη την ανησυχία τους, για την ασφάλειά τους.
Όπως επισημαίνουν καλά γνωρίζοντες τόσο τις συνθήκες εργασίας από την πλευρά των ναυαγοσωστών όσο και τις απαιτήσεις των αναδόχων και ιδιοκτητών επιχειρήσεων που αξιώνουν ναυαγοσωστική κάλυψη, οφείλει η πολιτεία να ασχοληθεί σοβαρά με τον κλάδο των επαγγελματιών ναυαγοσωστών, σε μια χώρα σύμφωνα που κατέχει τη 2η θέση παγκοσμίως θέση ανάμεσα σε 47 χώρες με 497 βραβευμένες ακτές με «Γαλάζια Σημαία», και αποτελεί πόλο έλξης τουριστών από όλο τον κόσμο. Η ασφάλεια των λουομένων και των πολιτών που βρίσκονται και απολαμβάνουν τόσο τη θάλασσα όσο και τη δροσιά τη πισίνας, προέχει και οφείλουν οι υπεύθυνοι να λάβουν σοβαρά υπόψιν τους το έργο που επιτελούν οι επαγγελματίες Ναυαγοσώστες.