Μια τραγωδία που απετράπη, το ατύχημα νοτιοανατολικά του αγκυροβολίου στην είσοδο του λιμένα Πειραιώς. Στους παλαιότερους, επανέφερε μνήμες από το δυστύχημα το 1972, στην ίδια θαλάσσια περιοχή με θύματα 44μέλη πληρώματος αποβατικού του Πολεμικού Ναυτικού.
Το μεσημέρι της 15ης Νοεμβρίου 1972, 4ν.μ από το λιμάνι του Πειραιά, υπό εξαιρετικές καιρικές συνθήκες, έπλεε το αποβατικό του Πολεμικού Ναυτικού «ΜΕΡΛΙΝ» με κυβερνήτη τον Υποπλοίαρχο Π/Ν Γ. Μπεγιέτη, με ρότα για Ρόδο. Ως παραπλέων στην ίδια θαλάσσια περιοχή, είχε αναφερθεί και το δεξαμενόπλοιο – πετρελαιοφόρο 30.000τόνων «World Hero» με τον Πλοίαρχο Ι.Σαρίδης, και τον Υποπλοίαρχο Γριλλάκη, του εφοπλιστή Νιάρχου.
Υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες , λίγο μετά τις 15.00 το μεσημέρι, το πετρελαιοφόρο «World Hero» βρέθηκαν στην πορεία πλεύσης του αποβατικού του Πολεμικού Ναυτικού «ΜΕΡΛΙΝ» σε μια τρομακτική σύγκρουση, που ήταν αναπόφευκτη, το εμβόλισε με σημείο πρόσκρουσης στην πρύμνη .
Από το λιμάνι του Πειραιά 5 ρυμουλκά και παραπλέοντα πήραν ρότα προς το σημείο του ναυαγίου
Στο οχηματαγωγό του Πολεμικού Ναυτικού, ενεργοποιήθηκαν οι σειρήνες ενώ κλήθηκε όλο το πλήρωμα στο κατάστρωμα με εντολή εγκατάλειψής του. Το «ΜΕΡΛΙΝ» βυθίστηκε σε χρόνο -μικρότερο από 10′ -από τη σύγκρουση. Όσοι από τα μέλη του πληρώματος πήδηξαν στη θάλασσα , έβλεπαν το αποβατικό του Πολεμικού Ναυτικού να βυθίζεται με τους συναδέλφους τους στα κάτω διαμερίσματα και το μηχανοστάσιο να παρασύρονται ζωντανοί στο βυθό.
Άμεσα ενημερώθηκε ο -τότε- Αρχηγός του Λιμενικού Σώματος, Γ. Μητράκος, ο Κεντρικός Λιμενάρχης, Μ. Στεφανάκης, ο Υπολιμενάρχης Γ. Τσούκης και Αξιωματικοί του Λ.Σ. οι οποίοι επιβιβάστηκαν σε περιπολικά του Κεντρικού Λιμεναρχείου και βρέθηκαν ανοιχτά του Π.Φαλήρου σε επιχείρηση έρευνας και διάσωσης των ναυαγών .
Στο σημείο του ναυαγίου το ολλανδικό φορτηγό “SWINDREGT” το οποίο έπλεε σε όμορη πορεία και ακολουθούσε το δεξαμενόπλοιο “WORLD HERO”, έδωσε άμεσα σήμα κινδύνου, και τα μέλη του πληρώματος περισυνέλλεξαν 8 μέλη του αποβατικού του Πολεμικού Ναυτικού. Το “WORLD HERO”αμέσως μετά τη σύγκρουση, ακινητοποιηθεί και τα μέλη του πληρώματος έριξαν στη θάλασσα σωστική λέμβο, και επιβιβάστηκαν 6 μέλη του πληρώματος από το αποβατικό «ΜΕΡΛΙΝ». Ήταν οι συνολικά 14 διασωθέντες από το ναυάγιο, στο οποίο 44μέλη του πληρώματος – Αξιωματικοί, Υπαξιωματικοί και ναύτες- πνίγηκαν . Οι διασωθέντες, από το ρυμουλκό “ΑΓΙΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ” με κυβερνήτη τον Χρύσανθο Ελευθεριώτη, μεταφέρθηκαν στη Μαρίνα Ζέας.
Η έρευνα για τα αίτια του τραγικού ναυαγίου κατέληξε σε δύο εκ διαμέτρου αντίθετες εκδοχές: Από τις καταθέσεις του πληρώματος του “WORLD HERO” , υποστήριξαν ότι ήταν αρόδου στον προλιμένα του Πειραιά για να αποβιβάσει τον πλοηγό ο οποίος θα καθοδήγησε τη Γέφυρα στο στενό του Ναυστάθμου της Σαλαμίνας. Στη συνέχεια ανέπτυξε ταχύτητα 10 μιλίων και προπορευόταν του «ΜΕΡΛΙΝ». Σύμφωνα με την ίδια εκδοχή, το πολεμικό πλοίο ανέπτυξε ταχύτητα και προσπέρασε το δεξαμενόπλοιο από δεξιά και ενώ κινήθηκε αριστερά βρέθηκε πολύ κοντά στην πλώρη του “WORLD HERO” το οποίο λόγω του μεγάλου όγκου του, δεν μπόρεσε να προβεί σε ελιγμό και ακολούθησε η σύγκρουση.
Από τις καταθέσεις των διασωθέντων του «ΜΕΡΛΙΝ», παρατίθεται διαφορετική εκδοχή, σύμφωνα με την οποία , το “WORLD HERO” είχε αποδεξαμενισθεί το πρωί της ίδιας μέρας από τον Σκαραμαγκά. Παρέλαβε πλοηγό αφού τον αποβίβασε στο Πειραιά ενώ πέρασε από το στενό του Ναυστάθμου και συνέχισε ρότα, κενό φορτίου, με έρμα, πίσω από το «ΜΕΡΛΙΝ».
Σύμφωνα με τους διεθνείς κανονισμούς ασφάλειας της ναυσιπλοΐας, η ευθύνη για τη σύγκρουση βαραίνει το “WORLD HERO”. Στα τάνκερ του εκτοπίσματός του, υπάρχει “blank area” (“τυφλή περιοχή”), όταν πλέουν κενά φορτίου. Ο Αξιωματικός που βρίσκεται στον θάλαμο διακυβέρνησης, δεν έχει ορατότητα μπροστά του και σε απόσταση περίπου 3 μιλίων.
Με αυτό ως δεδομένο εκτιμάται ότι το «ΜΕΡΛΙΝ» βρέθηκε στην “τυφλή περιοχή” του “WORLD HERO” το οποίο προσέκρουσε στο πρυμνέο τμήμα του, χωρίς να το αντιληφθούν. Σύμφωνα με τους διεθνείς κανονισμούς ασφάλειας της ναυσιπλοΐας,, το “WORLD HERO” όφειλε είτε να διαθέτει κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης ή ο πλοίαρχός του να έχει τοποθετήσει ναύτη- οπτήρα στην πλώρη του, για να εποπτεύει την θαλάσσια περιοχή μπροστά καθώς έπλεε στον Σαρωνικό, με αυξημένη κίνηση πλοίων.
Συμπερασματικά, και από τις μαρτυρικές καταθέσεις, το “WORLD HERO” έπλεε έπλεε 4-5 μίλια μακριά από το λιμάνι του Πειραιά, χωρίς να έχει αναπτύξει μεγάλη ταχύτητα και χωρίς ελιγμούς. Τη στιγμή της σύγκρουσης με το «ΜΕΡΛΙΝ», είχε ενεργοποιηθεί αυτόματη πλοήγηση, ενώ ο ναύτης- παρατηρητής δεν επέβλεπε την περίμετρο του τάνκερ στη θαλάσσια περιοχή, αλλά πραγματοποιούσε υποστολή σημάτων- σημαιών στους ιστούς του δεξαμενόπλοιου.
Με το πέρας των ανακρίσεων, ο Εισαγγελέας άσκησε δίωξη κατά του πλοιάρχου του “WORLD HERO” Ι. Σαρίδη, του ανθυποπλοιάρχου Κ. Αναστασίου που βρισκόταν σε υπηρεσία στη γέφυρα κατά τη σύγκρουση και του ναύτη Α. Παπακυρίτση, ο οποίος επιτελούσε εκείνη την ώρα χρέη παρατηρητή, με την κατηγορία της ανθρωποκτονίας εξ αμελείας, πρόκληση ναυαγίου και σωματικών βλαβών εξ αμελείας και παράβαση του Ποινικού και Πειθαρχικού Κώδικα του Εμπορικού Ναυτικού. Με καταβολή εγγύησης 190εκ. δραχμών, επιτράπηκε ο απόπλους του τάνκερ. Δημοσιεύματα της εποχής ανέφεραν πόρισμα του Πολεμικού Ναυτικού το οποίο καταλόγιζε ευθύνες στον Κυβερνήτη του «ΜΕΡΛΙΝ» Υποπλοίαρχο Π/Ν Γ. Μπεγιέτη, και τα μέλη πληρώματος σε υπηρεσία στη γέφυρα του «ΜΕΡΛΙΝ» κατά τη σύγκρουση.
Σήμερα το αποβατικό του Πολεμικού Ναυτικού «Μέρλιν», παραμένει βυθισμένο σε απόσταση 3,5 μιλίων από τις ακτές της Πειραϊκής σε βάθος 83-94 μέτρων. Από τις δεξαμενές του συνεχίζει να αναβλύζει στην επιφάνεια πετρέλαιο…
Αυτό το ταξίδι σταμάτησε λίγα μίλια έξω από το λιμάνι του Πειραιά.. 44 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.
_________________________________________________
* Περισσότερα στοιχεία για το τραγικό ναυάγιο, αναφέρονται στα βιβλία των Κώστα Θωκταρίδη – Άρη Μπιλάλη , “ΝΑΥΑΓΙΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΒΥΘΟ – Κατάδυση στην Ιστορία τους”, ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ, (2015) και του Χρήστου Ε. Ντούνη, “ΤΑ ΝΑΥΑΓΙΑ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣ, 1900-1950”, ΤΟΜΟΣ Α’, Εκδόσεις FINATEC-MULTIMEDIA A.E., (2000)