Μπορεί μια ανεπίσημη ομάδα αλληλέγγυων να χειρίζεται μία από τις μεγαλύτερες αποθήκες τροφίμων και ρουχισμού που προορίζονται για τους πρόσφυγες και να τροφοδοτεί τις παράνομες καταλήψεις της Αθήνας; Ναι, μπορεί. Βασικός αποδέκτης των αγαθών που συγκεντρώνονται από όλο τον κόσμο είναι οι καταληψίες των Εξαρχείων, οι οποίοι «φιλοξενούν» σε ιδιωτικά και δημόσια κτίρια πρόσφυγες και μετανάστες που δεν πήγαν στα οργανωμένα κρατικά camps.
Η «Κ» βρέθηκε στο γήπεδο μπάσκετ μέσα στον χώρο του Ελληνικού, όπου συγκεντρώνεται και φυλάσσεται ο κύριος όγκος της διεθνούς βοήθειας και παρακολούθησε τη διαδικασία διανομής στις καταλήψεις.
Την αποθήκη διαχειρίζεται η ομάδα «Παμπειραϊκή Πρωτοβουλία». Η ομάδα των περίπου 30 εθελοντών με βασικό πυρήνα 8 ατόμων, από το καλοκαίρι του 2015 έσπευσε στο λιμάνι του Πειραιά να υποδεχθεί τους πρόσφυγες που έφταναν από τα νησιά.
Σταδιακά εξελίχθηκε σε κεντρικό «διαχειριστή» του λιμανιού, αφού όλες οι μικρότερες ΜΚΟ (κυρίως εξωτερικού) λειτουργούσαν υπό την καθοδήγησή τους. «Βγάλαμε το κράτος από τη δύσκολη θέση, σε μια κρίσιμη στιγμή», υποστηρίζει στην «Κ» ο συνταξιούχος συντονιστής της ομάδας Σωτήρης Αλεξόπουλος. «Μια ομάδα εθελοντών που τους ενώνει η αλληλεγγύη μπορεί να φέρει εις πέρας δύσκολες καταστάσεις», συμπληρώνει.
Οπως εξηγεί, ο λόγος που η διεθνής βοήθεια φτάνει σ’ αυτούς και όχι σε κρατικές δομές είναι η «ευκολία». «Για να έρθει σε επαφή με το ελληνικό κράτος μια οργάνωση π.χ. της Ισπανίας μεσολαβεί γραφειοκρατία. Σε εμάς απλά τα δίνουν». Γιατί όμως η «Παμπειραϊκή» επιλέγει να συνεργάζεται με τις καταλήψεις; Ο κ. Αλεξόπουλος υποστηρίζει ότι απευθύνθηκε σε επίσημες δομές φιλοξενίας, αλλά δεν βρήκε ανταπόκριση και διάθεση συνεργασίας, διότι η τροφοδοσία αυτών των δομών απαιτεί γραφειοκρατία. «Οι καταλήψεις αναπληρώνουν το κενό που άφησε το κράτος. Αν δεν υπήρχαν, όλοι αυτοί οι άνθρωποι θα περιφέρονταν στον δρόμο και πιθανόν θα κατέληγαν στην παρανομία για να θρέψουν τα παιδιά τους.
Το κράτος έπρεπε από μόνο του να έχει επιτάξει τα άδεια κτίρια της Αθήνας». Η «Παμπειραϊκή», παρά τον κεντρικό ρόλο που έχει ως διαχειρίστρια της τεράστιας αποθήκης, λειτουργεί μέχρι στιγμής χωρίς νομική μορφή ούτε διαθέτει κάποιο ΑΦΜ. Η εξήγηση είναι ότι δεν τους «χρειάστηκε» μέχρι στιγμής, ενώ, όπως διευκρίνισε ο κ. Αλεξόπουλος, ετοιμάζεται καταστατικό για την ίδρυση συλλόγου προκειμένου να μπορούν να λαμβάνουν ενισχύσεις από επίσημους φορείς.
Η λειτουργία
Οι παραγγελίες φτάνουν από τις καταλήψεις στο email της ομάδας, στο οποίο έχουν πρόσβαση τα μέλη της. «Στο μήνυμα αναφέρονται οι ανάγκες για τρόφιμα, είδη υγιεινής και ρούχα», περιγράφει στην «Κ» η υπεύθυνη της αποθήκης Νέχια Μίλιαν. «Δεν έχουμε πάντα όσα ζητούν, αλλά φροντίζουμε να τους καλύπτουμε όσο μπορούμε», συμπληρώνει. Η κ. Μίλιαν κατάγεται από την Κούβα αλλά παντρεύτηκε Ελληνα και ζει πάνω από τρεις δεκαετίες στη χώρα μας, είναι –όπως τη χαρακτηρίζουν οι υπόλοιποι εθελοντές– η ψυχή της αποθήκης. «Εχουμε καταγράψει και προσδιορίσει τις ανάγκες των καταλήψεων για κάθε εβδομάδα». Η αποθήκη κρατάει βάση δεδομένων με τις δωρεές που δέχεται και όπως δείχνει στην «Κ» η κ. Μίλιαν, υπάρχουν δεκάδες ατομικές και συλλογικές δωρεές κυρίως από το εξωτερικό.
«Παραλαμβάνουμε το αίτημα και ένας συνεργάτης μας πάει στον χώρο του ενδιαφερομένου ώστε να διαπιστώσει τις ανάγκες», λέει στην «Κ» ο Δημήτρης Κ., οδηγός και ένας από τους βασικούς εθελοντές της «Παμπειραϊκής».
Η αποθήκη είναι υπό τον έλεγχο του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και όπως αναφέρουν στην «Κ» κύκλοι του υπουργείου «οποιαδήποτε παράβαση ερευνάται από τις αρμόδιες υπηρεσίες». Μιλώντας στην «Κ» ο δήμαρχος Αργυρούπολης – Ελληνικού, κ. Γιάννης Κωνσταντάτος, επισημαίνει ότι «έχουν ενημερωθεί όλοι οι αρμόδιοι φορείς (σ.σ. περιφέρεια και υπουργείο) για την αποθήκη και τη γενική κατάσταση που επικρατεί στον χώρο του πρώην αεροδρομίου, αλλά η ανομία συνεχίζεται ακάθεκτη για δεύτερο χρόνο».
Οταν οι προβλήτες του λιμανιού του Πειραιά άδειασαν το φθινόπωρο του 2015, η ομάδα «μετακόμισε» στο Ελληνικό καθ’ υπόδειξη του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, το οποίο είχε συνάψει συμφωνία με την «Ελληνικό Α.Ε.» προκειμένου να της παραχωρηθούν χώροι αποθήκευσης της ανθρωπιστικής βοήθειας. Το παραχωρητήριο έληξε τον Μάρτιο του 2016. Οπως αναφέρουν πηγές της «Ελληνικό Α.Ε.» στην «Κ», έχουν σταλεί επιστολές στο υπουργείο, με τις οποίες γνωστοποιούν ότι δεν τηρούνται οι κανόνες ασφαλείας και πυροπροστασίας στον χώρο της αποθήκης.
«Οι καταλήψεις έχουν τους κανόνες τους»
Λίγο μετά τις τρεις το απόγευμα της Τετάρτης, η «Κ» επιβιβάστηκε στο όχημα που θα εκτελούσε τη διαδρομή Ελληνικό – Εξάρχεια.
Η διανομή θα γινόταν στις καταλήψεις στην οδό Νοταρά 22 όπου φιλοξενούνται 100 άτομα, στο 2ο Γυμνάσιο επί της Αχαρνών με 300 άτομα και στο παλιό καφέ στην οδό Αραχώβης με 150 άτομα. Στην είσοδο κάθε κτιρίου το φορτηγάκι υποδέχεται ομάδα ατόμων που μένει στην κατάληψη. Βοηθούν τον οδηγό να ξεφορτώσει. Το δελτίο παραλαβής υπογράφει ο υπεύθυνος της κατάληψης τον οποίο γνωρίζει ο οδηγός.
«Οι καταλήψεις έχουν τους δικούς τους κανόνες» εξηγεί στην «Κ» ο 27χρονος Μαρτσέλο, ένας νεαρός Καναδός με καταγωγή από τη Χιλή, που έφτασε στην Αθήνα πριν από μερικούς μήνες για να βοηθήσει. Ο Μαρτσέλο είναι υπεύθυνος για την κατάληψη της Αραχώβης, στην οποία ζουν κατ’ αποκλειστικότητα άνδρες χωρίς οικογένειες, γι’ αυτό και της δόθηκε η ονομασία Single Men. «Στην αρχή ζούσαν μαζί, αλλά τα πολλά προβλήματα ανάμεσα σε οικογένειες και μοναχικούς άνδρες μας έκαναν να τους χωρίσουμε». Στο 2ο Γυμνάσιο επί της Αχαρνών και στο 5ο Λύκειο στη Μερλιέ φιλοξενούνται κυρίως οικογένειες και έγκυοι, 300 και 350 άτομα αντίστοιχα. Μαζί με το Σίτι Πλάζα (400 άτομα) αποτελούν τις μεγαλύτερες καταλήψεις του κέντρου. Στο 5ο Λύκειο λόγω μεγάλου χώρου έχει δημιουργηθεί ένα μικρό ιατρείο στο οποίο έρχονται από όλες τις καταλήψεις και περιθάλπονται από εθελοντές γιατρούς.
Η κατάληψη στη Χαριλάου Τρικούπη λειτουργεί επίσης ως ιατρείο και αποθήκες υλικού. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της αστυνομίας, στην Αθήνα υπάρχουν 16 καταλήψεις ιδιωτικών και δημοσίων χώρων. Το πρόγραμμα ημερήσιων αναγκών για τις 12 καταλήψεις που προμηθεύονται από την «Παμπειραϊκή Πρωτοβουλία» δείχνει ότι περίπου 2.000 άτομα διαμένουν σε αυτές, ενώ υπάρχουν αρκετοί άλλοι πρόσφυγες που φιλοξενούνται σε διαμερίσματα ιδιωτών και λαμβάνουν κι αυτοί υποστήριξη. Μεταξύ των τροφίμων που διανέμονται περιλαμβάνονται φασόλια, ζυμαρικά, ρύζι, αλεύρι, κονσέρβες τόνου, γάλατα, σάλτσα ντομάτας, λάδι, κάρι και ταχίνι. Στην οδό Μπουμπουλίνας, η κατάληψη ονομάζεται «Ονειρο» και φιλοξενούνται κυρίως γυναίκες με μικρά παιδιά, συνολικά 150 άτομα. Τον έλεγχο εισόδου σε κάθε κατάληψη πραγματοποιούν μεσήλικες άντρες που σημειώνουν το ονοματεπώνυμο του επισκέπτη και το όνομα του ατόμου που επισκέπτεται.
______________
* Φώτο: ΝΑΤΑΛΙΑ ΜΠΟΥΓΑΔΕΛΛΗ/
** του Στράτου Καρακασίδη/ έντυπη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ