Άφαντοι είναι οι έξι ύποπτοι αλληλέγγυοι-«καθοδηγητές», που φέρονται από την αστυνομία να προκάλεσαν την Κυριακή, την έκρηξη βίας στην Ειδομένη.
Πρόκειται για αλλοδαπούς, από τη Γερμανία, Ισπανία και Ιταλία, οι οποίοι αρχικά είχαν έρθει για να διαμείνουν στο Κιλκίς, ωστόσο στη συνέχεια μετακόμισαν στη Γευγελή, απ’ όπου πηγαινοέρχονταν στην Ειδομένη, διανέμοντας φυλλάδια όπως το χθεσινό που προέτρεπε στην «μεγάλη φυγή».
Μετά τα επεισόδια τις ρίψεις χημικών και πλαστικών σφαιρών από τις σκοπιανές αρχές σε ελληνικό έδαφος, οι ελληνικές διωκτικές αρχές, αναζήτησαν τους υποκινητές χωρίς αποτέλεσμα.
Η ανοχή στην ανεξέλεγκτη δράση των αλληλέγγυων φαίνεται να άλλαξε ελάχιστα καθώς στελέχη της Κρατικής Ασφάλειας Θεσσαλονίκης και άλλων υπηρεσιών της αστυνομίας, έχουν σχηματίσει κλιμάκια, τα οποία προέβαιναν από χθες το πρωί σε ελέγχους οχημάτων, στη Γέφυρα Αξιού, που περνούσαν στη χώρα μας από τα Σκόπια και σε όσους κινούνταν γύρω και μέσα στον καταυλισμό της Ειδομένης.
Οι αστυνομικοί προβαίνουν σε ταυτοποίηση στοιχείων των ελεγχόμενων, εξετάζουν ταυτότητες και διαβατήρια, διαπιστώνουν αν εκκρεμούν σε βάρος τους διωκτικά έγγραφα, ενώ κάνουν και μία «μίνι συνέντευξη», ρωτώντας από πού έχουν έρθει, αν είναι μέλη ΜΚΟ, πόσο θα μείνουν και τι θα κάνουν το διάστημα της παραμονής τους στη χώρα μας.
Ο «χάρτης» των… αλληλέγγυων
Οι ειδικές υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ., έχουν χαρτογραφήσει και φωτογραφήσει μια ανακυκλούμενη ομάδα περίπου 100 «αλληλέγγυων», στους οποίους συμμετέχουν 50-60 άτομα του αντιεξουσιαστικού χώρου από Θεσσαλονίκη που δεν ανήκουν σε ΜΚΟ και επίσημες εθελοντικές ομάδες. Πρόκειται για… ακτιβιστές από τη χώρα μας, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία και την Αγγλία.
Κάποιοι από τους αλληλέγγυους, σύμφωνα με αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ., κυρίως από Γερμανία και Αγγλία έχουν φτιάξει ένα «μικρό χωριό» μέσα στο χωριό Μικρό Δάσος, που βρίσκεται περίπου 2 χλμ από την Ειδομένη, και αποτελεί ένα μικρό άβατο.
Η φήμη που κυκλοφόρησε πριν από 10 ημέρες για άνοιγμα των συνόρων, προήλθε σύμφωνα με τους αστυνομικούς από γυναίκα αλληλέγγυα, που διαμένει σε αυτό το χωριό. Οι ίδιες αστυνομικές πηγές, υποστηρίζουν ότι κατά τη διάρκεια επεισοδίων και εντάσεων, κυρίως με αστυνομικές δυνάμεις, μέλη του ιδιότυπου οικισμού έχουν παρουσία σε αυτά, ενώ διαρκώς τονίζουν στους πρόσφυγες και μετανάστες πως όλοι μαζί μπορούν να σπάσουν τον φράκτη.
Την περασμένη εβδομάδα κυκλοφόρησε και πάλι στην Ειδομένη η πληροφορία της ύπαρξης ιστοσελίδας «transit Albania», μέσω της οποίας μπορούν να βρουν υλικό και χάρτες που θα τους βοηθήσει να περάσουν μέσω Αλβανίας στην Ιταλία και από εκεί στην κεντρική Ευρώπη.
Θολό είναι το τοπίο στις αχαρτογράφητες ΜΚΟ, πολλές από τις οποίες τάσσονται ανοιχτά κατά της μεταφοράς των προσφύγων σε οργανωμένους χώρους φιλοξενίας, κατά της επιστροφής μεταναστών στην Τουρκία και υπέρ της παρατεταμένης λειτουργίας των υπαίθριων καταυλισμών.
Η ΕΛ.ΑΣ. έχει καταγράψει τουλάχιστον 19 ΜΚΟ (οι 11 ελληνικές) που δρουν στην Ειδομένη, εκ των οποίων 4-5 έχουν περίεργο και παράξενο ρόλο. Από την άλλη μεριά η κοινότητα έχει καταγράψει τουλάχιστον 31 ΜΚΟ, και εθελοντικές ομάδες, οι οποίες φθάνουν ακόμη και τις 50.
Και στον Πειραιά στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. έχουν καταγράψει 5-6 παράξενες ΜΚΟ, ο ρόλος των οποίων ερευνάται. Στην Ελλάδα δρουν τουλάχιστον 700 ΜΚΟ, εκ των οποίων οι περίπου 150 καθαρά με το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα. Ωστόσο, αν εξαιρέσεις τις σοβαρές διεθνείς ΜΚΟ για τις υπόλοιπες δεν υπάρχει ένα καθαρό μητρώο, κάποια πιστοποίηση και η προέλευση της χρηματοδότησής τους.
Σημαντικό έργο στην Ειδομένη προσφέρουν οι: Γιατροί του Κόσμου, Γιατροί Χωρίς Σύνορα, Praxis, Άρσις, Save the Children, Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, Χαμόγελο του Παιδιού, Μετάδραση, Α21, Caritas, Οικόπολις
.
Η παράξενη «Noborders»
Υπάρχουν όμως ΜΚΟ και εθελοντές, που υιοθετούν ρητορική, η οποία προτρέπει πρόσφυγες και μετανάστες να μην εγκαταλείψουν την προσπάθεια στην Ειδομένη διότι έτσι πιστεύουν ότι θα ασκηθεί πίεση προς τις κυβερνήσεις για να ανοίξουν τα σύνορα.
Μία από αυτές τις εθελοντικές οργανώσεις που τάσσεται κατά της μεταφοράς των προσφύγων και μεταναστών σε οργανωμένους χώρους φιλοξενίας είναι η «Noborders», η οποία υποστηρίζει ότι «η λύση βρίσκεται στις καλοπροαίρετες αυτοοργανωμένες δομές που έχουν καθαρό στόχο».
Σε αναρτήσεις στη σελίδα της στο Facebook καταγγέλλει τις πιέσεις των Αρχών για απομάκρυνση ατόμων από τους υπαίθριους χώρους. «Ούτε κέντρα κράτησης, ούτε φιλοξενίας. Είμαστε με τους αόρατους αυτής της κοινωνίας», είναι το σύνθημα σε φωτογραφία που έχουν αναρτήσει.
Την πρώτη ημέρα επιστροφής μεταναστών στην Τουρκία στις 4 Απριλίου 2016 σχολίασαν «οργή. η εξουσία επιστρέφει το αχρείαστο εμπόρευμα», ενώ καταγγέλλουν την προσπάθεια μεταφοράς προσφύγων σε χώρους φιλοξενίας γράφοντας ότι «την ίδια τακτική με τη Λέσβο ακολουθεί η αστυνομία και στην Ειδομένη. Εκκενώνουν τις δομές αλληλεγγύης ώστε να πιεστούν οι πρόσφυγες να καταφύγουν στους επίσημους “χώρους φιλοξενίας”».
Παράλληλα σύμφωνα με τοπικούς φορείς οι «Noborders» προσφέρουν φιλανθρωπικό έργο και έχουν βοηθήσει σημαντικά -μεταξύ άλλων- ανθρώπους με προβλήματα αναπηρίας και πολλά μικρά παιδιά.
Στην περιοχή έχει παρατηρηθεί δραστηριότητα, επίσης, από τη σκοπιανή ΜΚΟ «Legis», τα μέλη της οποίας περνούν τα σύνορα, παραμένουν στην Ειδομένη αρκετές ώρες και επιστρέφουν στα Σκόπια. Αυτό που έχει προκαλέσει εντύπωση είναι ότι οι ελληνικές Αρχές δεν καταγράφουν ούτε την είσοδό τους στον καταυλισμό, ούτε την έξοδό τους.
Στην Ειδομένη που φιλοξενεί περίπου 1.300 ανθρώπους υπάρχουν μόλις 70 αστυνομικοί, δηλαδή αντιστοιχεί ένας αστυνομικός στα 200 άτομα.
Πληροφορίες, όχι συλλήψεις
Παρά τις έρευνες σε πληροφοριακό επίπεδο και χαρτογράφηση των ύποπτων αλληλέγγυων, δεν φαίνεται να υπάρχει η βούληση από την πολιτική και φυσική ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ. για τον έλεγχό τους. Η κοινοτάρχης της περιοχής κ. Ξανθούλα Σουπλή, δηλώνει ότι «υπάρχει ισχυρή αστυνομική παρουσία αλλά δεν υπάρχει πρόθεση για ουσιαστική επέμβαση. Η κατάσταση μέρα με τη μέρα χειροτερεύει, ενώ εξακολουθούν να φτάνουν εδώ περίεργες ΜΚΟ».
Ανώτατος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. ανέφερε ερωτηθείς για το κατά πόσο μπορεί να γίνουν συλλήψεις ότι «στην περιοχή υπάρχει πλέον μία ολόκληρη πολιτεία. Εμείς δεν μπορούμε τόσο εύκολα να μπούμε εκεί και να κάνουμε προσαγωγές. Το δύσκολο είναι να στοιχειοθετήσουμε ποινικά αδικήματα που διαπράττονται από… αλληλέγγυους. Ανάμεσά σε αυτούς βρίσκονται άτομα από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη που είναι γνωστά στις Αρχές. Συνηθίζουν να κάνουν εξορμήσεις στην Ειδομένη τα Σαββατοκύριακα. Είναι δύσκολο, ωστόσο, να στοιχειοθετηθεί η υποκίνηση σε βία. Πιστεύω, πάντως, ότι το επόμενο διάστημα μετά από την ένταση των ερευνών μας θα μπορέσουμε να στείλουμε στη Δικαιοσύνη κάποιους».
«Τους είδα να καθοδηγούν»
Το μαύρο βανάκι στάθμευσε στους λασπωμένους χωμάτινους δρόμους του άθλιου καταυλισμού της Ειδομένης. Πέντε άντρες κατέβηκαν από αυτό. Φόρεσαν από ένα γιλέκο με έντονο χρώμα. Οι τέσσερις προχώρησαν μπροστά, κινούμενοι προς τις αμέτρητες σκηνές.
Ο πέμπτος τους ακολουθούσε, έχοντας περασμένη στον λαιμό του μία πανάκριβη ψηφιακή φωτογραφική μηχανή. Η ομάδα των τεσσάρων προσπέρασε άντρες της ΕΛ.ΑΣ. και στάθηκε έξω από πολλές σκηνές. Συνομίλησε με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες.
Ο πέμπτος τραβούσε ασταμάτητα φωτογραφίες. Κάποια στιγμή μπήκαν και σε μία σκηνή. Έπιασαν με συμπόνια τον ώμο ενός κατατρεγμένου πρόσφυγα που ξεκουράζονταν πάνω σε μία κουβέρτα. Τα «κλικ» της φωτογραφικής μηχανής ήταν πολλά. Αφού «επισκέφτηκαν» αρκετές σκηνές, η ομάδα των πέντε αντρών πήρε τον δρόμο της επιστροφής προς το αυτοκίνητό τους. Έλεγαν αστεία και φαίνονταν ευδιάθετοι. Έβγαλαν τα γιλέκα τους, μπήκαν στο αμάξι και αποχώρησαν.
Το σκηνικό συνέβη την περασμένη εβδομάδα και το μετέφερε στον «ΕΤ» της Κυριακής φωτορεπόρτερ μεγάλου ειδησεογραφικού πρακτορείου, ο οποίος θεώρησε «ύποπτες» τις κινήσεις της παρέας και ακολούθησε τα μέλη της. Δεν κρατούσαν τίποτα στα χέρια τους. Δεν έδωσαν ούτε ένα καρβέλι ψωμί στους πρόσφυγες. Τα γιλέκα στην πλάτη είχαν γραμμένη μία λέξη. Προφανώς, του φορέα που υποτίθεται ότι εκπροσωπούσε η ομάδα. Ένας παγκοσμίως άγνωστος φορέας.
Ωστόσο, τα μέλη της ομάδας θα αναρτούσαν προφανώς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή στην ιστοσελίδα τους την επίσκεψη τους στην Ειδομένη και θα την συνόδευαν με υποτιθέμενη διανομή βοήθειας. Έτσι, θα ξεγελούσαν ακόμη περισσότερους ανθρώπους που καλόπιστα θα πίστευαν ότι βοηθούν πρόσφυγες και μετανάστες.
Είναι μία μόνο μαρτυρία για το «πάρτι… ανθρωπιάς» (;) που έχει στηθεί στην Ειδομένη. Έναν καταυλισμό που δεν θεωρείται επίσημος και όπου ο καθένας μπορεί να μπει, να βγει, να πει και να κάνει ότι θέλει.
Στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης καταγγέλλουν οργανώσεις- «φαντάσματα», ο ρόλος των οποίων είναι τουλάχιστον ύποπτος. Σύμφωνα με ανθρώπους που κινούνται στον καταυλισμό, κάποιοι από αυτούς μπορεί να είναι που υποκινούν το κλείσιμο των δρόμων και της σιδηροδρομικής γραμμής, όπως και ορισμένα ξεσπάσματα που έχουν κατά καιρούς ομάδες μεταναστών.
«Εγώ με τα μάτια μου είδα τους… αλληλέγγυους’ να καθοδηγούν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες στο να κλείσουν τον αυτοκινητόδρομο της ΠΑΘΕ. Τους έδιναν εντολές και αυτοί πειθαρχούσαν», είπε στον ΕΤΚ ο δήμαρχος Παιονίας, Χρήστος Γκουντενούδης.
Μάλιστα, το αναφέρει ξεκάθαρα στην μηνυτήρια αναφορά που κατέθεσε στον εισαγγελέα Κιλκίς, στην οποία τόνιζε ότι «η παρεμπόδιση αυτή, ως επί το πλείστον, υποκινείται και είναι καθοδηγούμενη είτε από αλληλέγγυους ακτιβιστές, άγνωστης προελεύσεως, είτε από άτομα που δηλώνονται ως μέλη ΜΚΟ». Ο δήμαρχος καυτηρίασε και τη στάση της ΕΛ.ΑΣ., τα στελέχη της οποίας –όπως είπε- έκαναν εξαιρετική δουλειά όταν τα σύνορα ήταν ανοικτά, αλλά πλέον δεν έχουν εντολή να επέμβουν. «Ζητάμε την εκκένωση του καταυλισμού. Οι αντοχές έχουν εξαντληθεί. Σκεφτείτε ότι έγινε μέχρι και πλιάτσικο σε δημοτικό σχολείο. Η ανθρωπιά έχει μετατραπεί σε φόβο και θυμό. Δεν γίνεται να δοθεί άλλη παράταση σε αυτή την κατάσταση», προσθέτει ο Δήμαρχος.
Ελέγχους σε τρία σημεία πραγματοποιεί, από το πρωί της Τρίτης, η αστυνομία σε οχήματα που προσεγγίζουν την Ειδομένη στον απόηχο των πληροφοριών ότι επίκειται νέα προσπάθεια προσφύγων και μεταναστών να περάσουν στα Σκόπια.
*του Παναγιώτη Σπυρόπουλου