«Είναι αυτονόητο ότι άμεσα πρέπει να γίνουν αστυνομικές επιχειρήσεις. Εκτός, όμως, από την αστυνομική δράση, χρειάζεται και όραμα για την επόμενη μέρα, διότι τα αστυνομικά μέτρα από μόνα τους δεν αρκούν», γράφει ο κ. Συρίγος.
Μέχρι το 1978 η Πλάκα ήταν μία από τις πιο υποβαθμισμένες και επικίνδυνες περιοχές της Αθήνας. Ο φθηνός μαζικός τουρισμός είχε φέρει μαζί του ευρεία χρήση ναρκωτικών. Κακόφημα νυχτερινά κέντρα είχαν κατακλύσει τους κεντρικούς δρόμους και οι παλαιοί κάτοικοι μετακόμιζαν με ταχείς ρυθμούς σε άλλες συνοικίες. Την κατάσταση άλλαξε ο τότε υφυπουργός Δημοσίων Εργων, Στέφανος Μάνος. Εργάσθηκε συστηματικά και με όραμα βασισμένος σε μια σοβαρή πολεοδομική μελέτη για το μέλλον της περιοχής. Το έργο του συνέχισε ο Αντώνης Τρίτσης. Μέσα σε πέντε χρόνια η Πλάκα είχε αλλάξει εντελώς όψη.
Τα Εξάρχεια εδώ και χρόνια είναι μία από τις πιο υποβαθμισμένες και επικίνδυνες περιοχές της Αθήνας. Διώχνουν τους κατοίκους τους. Είναι ένας χώρος έντονης παραβατικότητας. Δεν είναι μόνον τα αντικοινωνικά στοιχεία (αναρχικοί, μπαχαλάκηδες, «επαναστάτες» του Σαββατοκύριακου, χούλιγκαν). Δίπλα σε αυτά έχουν εγκατασταθεί δίκτυα ναρκεμπόρων και εγκληματίες που εκμεταλλεύονται την πλήρη αστυνομική απουσία και υπάρχουν καταλήψεις από μετανάστες και «συλλογικότητες», γιάφκες με όπλα και πράκτορες ξένων υπηρεσιών.
Οταν αναφερόμαστε στο πρόβλημα των Εξαρχείων, το ενδιαφέρον μας εντοπίζεται στην απελπιστικά επιτακτική ανάγκη για εφαρμογή του νόμου και της τάξης. Είναι αυτονόητο ότι άμεσα πρέπει να γίνουν αστυνομικές επιχειρήσεις με στόχο τις συλλήψεις εμπόρων ναρκωτικών, την απομάκρυνση των καταληψιών από τα παρανόμως κατειλημμένα κτίρια και την παύση των καταδρομικών εφόδων των «μπαχαλάκηδων». Εκτός, όμως, από την αστυνομική δράση χρειάζεται και όραμα για την επόμενη ημέρα, διότι τα αστυνομικά μέτρα και η κατασταλτική πολιτική από μόνα τους δεν αρκούν.
Το ζητούμενο είναι να επαναλάβουμε το επιτυχημένο προηγούμενο της Πλάκας στα Εξάρχεια. Συνήθως εντοπίζουμε το όραμά μας για τα Εξάρχεια αποκλειστικώς στην ενοποίηση του Εθνικού Μουσείου με το κτίριο του Πολυτεχνείου και το παλαιό ξενοδοχείο Ακροπόλ Παλλάς. Η ενοποίηση είναι απαραίτητη. Οσο υπάρχει η ασφάλεια του πανεπιστημιακού ασύλου σε τόσο μεγάλο και κεντρικό χώρο που χρησιμεύει ως ορμητήριο, δύσκολα θα φέρουν αποτέλεσμα τα αστυνομικά μέτρα. Παράλληλα, η ενοποίηση των τριών κτιρίων μπορεί να δημιουργήσει ένα νέο τοπόσημο πολιτισμού για την Αθήνα (μετά την «αθηναϊκή τριλογία» Ακαδημίας, Πανεπιστημίου, Βιβλιοθήκης). Η είσοδος του Πολυτεχνείου με τα απομεινάρια της πόρτας που γκρέμισε το τεθωρακισμένο, μπορούν να αποτελέσουν ένα διακριτό μνημείο που θα διαχωρίζεται από τον υπόλοιπο χώρο.
Πέραν, όμως, της νέας κτιριακής τριλογίας, τα Εξάρχεια είναι μια αρχιτεκτονικά πλούσια γειτονιά της Αθήνας. Μεσοαστικές πολυκατοικίες συνυπάρχουν με εμβληματικά κτίρια, όπως η μπλε πολυκατοικία, και έξοχα δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής. Τα Εξάρχεια πρέπει να αντιμετωπισθούν ως ενιαίο οικιστικό σύνολο που αποτελεί έξοχο δείγμα της οικιστικής αναπτύξεως της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου της Αθήνας. Παράλληλα, στην περιοχή πρέπει να μεταφερθούν μικρά αστικά μουσεία και να δοθούν φορολογικά και άλλα κίνητρα για εγκατάσταση αιθουσών τέχνης-γκαλερί και βιβλιοπωλείων. Η δημοτική βιβλιοθήκη (που λείπει από την Αθήνα) πρέπει να εγκατασταθεί στα Εξάρχεια. Τέλος, πρέπει να επιστρέψουν στην περιοχή δημόσιες υπηρεσίες και τράπεζες. Να ξαναρχίσουν οι λεωφορειακές γραμμές (που σήμερα περνούν περιμετρικά των Εξαρχείων) να διασχίζουν την περιοχή. Ουσιαστικά πρέπει να ξαναεντάξουμε τα Εξάρχεια στον αθηναϊκό αστικό ιστό.
Το όραμα για την επόμενη ημέρα είναι να δημιουργηθεί μια συνοικία με έμφαση στον πολιτισμό, στα μουσεία και στις τέχνες όπου θα συμβιώνουν αρμονικά κάτοικοι, εμπορικές δραστηριότητες και διασκέδαση σε συνθήκες ασφάλειας. Ακούμε συχνά για το πώς άλλαξε ο Τζουλιάνι την παρακμιακή Νέα Υόρκη. Το παράδειγμα της Πλάκας μάς είναι πολύ πιο προσιτό. Ας το ακολουθήσουμε και στα Εξάρχεια.
______________
* Πηγή
* Ο κ. Αγγελος Μ. Συρίγος είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, υποψήφιος βουλευτής Α’ Αθηνών με τη Νέα Δημοκρατία.