Προσχέδιο του πορίσματος του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) σχετικά με την τραγωδία στα Τέμπη
Στο προσχέδιο που δημοσιεύει σήμερα (05/02) η «Καθημερινή», σημειώνεται σύμφωνα με πληροφορίες, ότι δεν υπάρχουν δεδομένα για ύπαρξη δεξαμενής χωρητικότητας δεκάδων τόνων ή κρυφού βαγονιού στην εμπορική αμαξοστοιχία. Ωστόσο το τελικό πόρισμα αναμένεται να τεκμηριωθεί η ποσότητα 3,5-4 τόνων, πιθανότατα αρωματικών υδρογονανθράκων, στο τρίτο βαγόνι της εμπορικής, το οποίο και ανεφλέγη μετά τη σύγκρουση.
Οι τρεις φάσεις των συγκρούσεων
Στο προσχέδιο του πορίσματος, περιλαμβάνονται οι τρεις φάσεις από τη στιγμή της μετωπικής σύγκρουσης έως τη στιγμή που κάθε αμαξοστοιχία ακινητοποιείται στην τελική της θέση.
Η πρώτη φάση αφορά τη μετωπική σύγκρουση και αναφέρεται (κυρίως) στα πρώτα τέσσερα βαγόνια των δύο τρένων- τα δύο της εμπορικής όπου βρίσκονταν οι μηχανές και τα δύο πρώτα της επιβατικής όπου βρίσκονταν η μηχανή και η Α΄ θέση των επιβατών- τα οποία αποσυνδέονται από τις αμαξοστοιχίες τους, τα υπόλοιπα βαγόνια κινούνται πλέον πιο αργά λόγω της πρόσκρουσης, αλλά και της ενεργοποίησης των φρένων.
Η αρχική σύγκρουση έχει αποτέλεσμα τα βαγόνια να εκτιναχθούν προς την ίδια κατεύθυνση και να συντριβούν στον τοίχο του αυτοκινητοδρόμου. Το βαγόνι της Α΄ θέσης του Ic62 καταστράφηκε ολοσχερώς, με τα καθίσματα να διασκορπίζονται στην ευρύτερη περιοχή του δυστυχήματος. Από το πόρισμα προκύπτει πως το χειροκίνητο φρένο έκτακτης ανάγκης ενεργοποιείται 1 δευτερόλεπτο πριν από την πρώτη, μετωπική, σύγκρουση και πως τα μηχανικά φρένα ενεργοποιούνται αυτόματα στην επιβατική αμαξοστοιχία λόγω απώλειας του αέρα πίεσης από την 1η πρόσκρουση.
Η δεύτερη σύγκρουση είναι επίσης σφοδρή μετωπική και περιλαμβάνει το τρίτο βαγόνι του IC62 με τους χώρους του εστιατορίου και του πρώτου βαγονιού τη εμπορικής αμαξοστοιχίας, το οποίο μετέφερε χαλύβδινες πλάκες. Αυτή η σύγκρουση προκαλεί σοβαρές ζημιές στο βαγόνι του εστιατορίου το οποίο ακινητοποιείται σε μορφή «τελικού σίγμα». Στην τρίτη φάση της σύγκρουσης, βαγόνια συνεχίζουν να συγκρούονται με ελαφρώς μικρότερη ορμή, σύμφωνα με το προσχέδιο του πορίσματος.
Ως προς το είδος του φορτίου που προκάλεσε την έκρηξη, τα πορίσματα που έχουν ζητηθεί από το Πανεπιστήμιο της Πίζας, το Πανεπιστήμιο της Γάνδης και το Σουηδικό Ινστιτούτο, δεν έχουν αποφανθεί οριστικά ωστόσο έχουν τεκμηριώσει την πλέον κατάλληλη μεθοδολογία «υπολογιστικής ρευστοδυναμικής» (Computational Fluid Dynamics – CFD) με την οποία μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, εφόσον ληφθούν υπόψη ορθές παράμετροι (υγρασία, ταχύτητα ανέμου, θερμοκρασία, κ.ά.).
Στο προσχέδιο υποστηρίζεται, ότι αυτή η ποσότητα, δεν κρίνεται επαρκής να προκάλεσε την έκρηξη που ακολούθησε της σύγκρουσης, με διαρροή ελαίων σιλικόνης από τους μετασχηματιστές στα δύο πρώτα βαγόνια του εμπορικού τρένου. Κατά τις ίδιες πληροφορίες η εκτίμηση αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι οι μετασχηματιστές δεν έχουν υποστεί παρά ελάχιστες ρωγμές.
Η αλληλουχία των εκρήξεων
Σύμφωνα με το δημοσίευμα που επικαλείται πληροφορίες από το προσχέδιο του πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, το πρώτο ηλεκτρικό τόξο προκάλεσε βραχυκύκλωμα έξι κλάσματα του δευτερολέπτου μετά τη σύγκρουση των μηχανών των τρένων.
Η πρώτη φάση της φωτιάς αφορά τα πρώτα τέσσερα βαγόνια των δύο τρένων: τις δύο μηχανές του εμπορικού τρένου και τη μηχανή του επιβατικού τρένου, καθώς και το Α1 βαγόνι πρώτης θέσης
Τρία κλάσματα του δευτερολέπτου αργότερα ξεκινά η έκρηξη από το έδαφος και πιθανόν λόγω των σπινθήρων από τα φρένα. Από την έκρηξη που επεκτείνεται προς τα επάνω σχηματίζεται μια πυρκαγιά διαμέτρου περίπου 42 μέτρων που καίει για περίπου 2 δευτερόλεπτα.
Στη δεύτερη φάση, δευτερόλεπτα μετά την αρχική ανάφλεξη, στο προσχέδιο του πορίσματος, περιγράφεται νέα εκδήλωση φωτιάς σε «ακαθόριστο όγκο ή περιοχή» που εντοπίζεται σε άλλο σημείο από την αρχική πυρκαγιά, η οποία τροφοδοτείται και διπλασιάζεται σε μέγεθος. Η αλληλουχία αυτή, κατά το προσχέδιο του πορίσματος υποδεικνύει ότι εμπλέκεται σημαντική ποσότητα καυσίμου.
Η τρίτη φάση των πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν περιλαμβάνει δύο ξεχωριστές εστίες φωτιάς που συνεχίζουν να καίνε στο επίπεδο του εδάφους, η μία κοντά στις μηχανές του εμπορικού τρένου, που πιθανόν θερμαίνει και τα έλαια σιλικόνης. Η εστία σβήνει (μόνη της) πριν καταναλώσει όλη την ποσότητα λαδιού στον μετασχηματιστή. Ενώ άλλη εστία φωτιάς καίει στα απομεινάρια του βαγονιού του εστιατορίου με ισχυρή φλόγα και συνολική διάρκεια 2 ώρες.
Η φωτιά στο βαγόνι Β2 ξεκίνησε (28/02 2023, 23.35) στο κάτω μέρος της επιβατικής αμαξοστοιχίας και έκαψε όλο το μήκος του IC62 «χωρίς καμία ενεργή πυρόσβεση μέχρι να αρχίσει να καίει με πολύ έντονες φλόγες, τροφοδοτούμενη από τα υφάσματα των μεγάλων καθισμάτων, τις κουρτίνες και τα εσωτερικά υλικά», όπως παρατίθεται στο προσχέδιο του πορίσματος.