Τα χαλάσματα του καταστροφικού σεισμού των 7,8 Ρίχτερ στην Τουρκία, «κρύβουν» ακόμα χιλιάδες νεκρούς, η ελληνική αποστολή στη γείτονα χώρα, επιχείρησε για επτά ημέρες και οι άνδρες του ΕΚΑΒ και της ΕΜΑΚ, μετέφεραν τη συγκλονιστική εμπειρία τους
«Ίσως αυτή να ήταν η πιο δύσκολη αποστολή, μέχρι την επόμενη». Ήταν η απάντηση του Επιπυραγού Παναγιώτη Γιαννόπουλου. Εικόνες που θα τους ακολουθούν για το υπόλοιπο της ζωής τους, το νερό που παρείχαν με το πράσινο καλαμάκι σε σχήμα φοίνικα, σε 11χρονο αγόρι, και το κουτί με μπισκότα που τους προσέφερε ένα παιδί, ενώ ζούσαν τους μετασεισμούς και επιχειρούσαν παράλληλα σε έρευνα και διάσωση.
«Μας συγκλόνιζαν οι φωνές των θαμμένων ζωντανών, που μετά σταματούσαν και είχαμε αγωνία να τις ξανακούσουμε» παρέθεσε την προσωπική του εμπειρία ο Ευθύμης Αραβανής, διασώστης, και αναπληρωτής επικεφαλής αποστολής ΙΤΙΚ ΕΚΑΒ.
Για τους Έλληνες διασώστες και τα στελέχη της ΕΜΑΚ, η «φωνές» τους καθοδηγούσαν πάνω από τα χαλάσματα, σε όσους ήταν ακόμα ζωντανοί από κάτω. Οι εκκλήσεις σε βοήθεια και συνδρομή εκατοντάδες και ο χρόνος μετρούσε αντίστροφα τις 78ώρες. Έδωσαν μάχη με τα χαλάσματα, και κατάφεραν να διασώσουν όσους περισσότερους μπορούσαν οι Έλληνες διασώστες της ΕΜΑΚ και του ΕΚΑΒ, που έδιναν το δικό τους μοναχικό αγώνα να κρατήσουν ζωντανούς αυτούς τους ανθρώπους με το Νοσοκομείο της πόλης με μόλις ένα χειρουργό και το πλησιέστερο στα 120χλμ στην πόλη Ανατολού.
«Από την πρώτη στιγμή που στήσαμε τη βάση μας, ερχόντουσαν τραυματίες με κατάγματα και ακρωτηριασμένα δάχτυλα, εκεί καταλάβαμε τι θα συμβεί τις επόμενες ημέρες», περιέγραψε ο γιατρός του ΕΚΑΒ, Σωκράτης Δούκας.
Σε ερώτηση της Εspresso για την πιο δυνατή στιγμή που έζησαν, ο Θωμάς Κρικέλης, η πιο δύσκολη στιγμή που έχει μαζί του, ήταν η επιχείρηση διάσωσης της Αϊρίν «μας άφησε δύο φορές», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Εγώ δεν το είδα γιατί με χώριζε ένα δοκάρι αλλά ο συνάδελφος Κωνσταντίνος Νίκας που ήταν μαζί της και της κρατούσε το χέρι άρχισε να φωνάζει το όνομά της. Εκεί τα χρειαστήκαμε γιατί ο κόπος που είχαμε δώσει ήταν αμέριστος» συμπλήρωσε. Ο ίδιος θυμάται το χαμόγελό της, ακόμα και όταν του προέτρεψε να της ακρωτηριάσουν το πόδι για να απεγκλωβιστεί.
«Έτυχε να είμαι απέναντι όσο η ομάδα δούλευε με το 6χρονο κορίτσι που διασώσαμε. Ήμουν εγώ να προσπαθώ με όποιον τρόπο μπορώ γιατί δεν είχα τα μέσα, του δίναμε νερό με ένα ποτήρι και έφτανα στο σημείο να το βρέχω επειδή ήταν ξαπλωμένος, σε κάποια στιγμή είχε γίνει μούσκεμα, ζήτησα ένα καλαμάκι, μου έφεραν ένα καλαμάκι πράσινο σε σχήμα φοίνικα και κάθε φορά που το έβγαζα μου έλεγε “no.. no” για να συνεχίσω. Παράλληλα έλεγε συνεχώς “10%” ότι δηλαδή δεν άντεχε άλλο και ήταν αυτές οι αντοχές του. Τον έβγαλαν τελικά άλλοι συνάδελφοι και πήγαν όλα καλά», ανέφερε ο Πυραγός Κωνσταντίνος Νίκας, για τη διάσωση της 8ης Φεβρουαρίου με εγκλωβισμένο ένα 11χρονο αγόρι.
«Η Ελληνική Ομάδα Έρευνας και Διάσωσης ενεργοποιήθηκε από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας κατόπιν αιτήματος της τουρκικής κυβέρνησης και αποδοχή της προσφοράς μας» ανέφερε ο επιπυραγός Παναγιώτης Γιαννόπουλος καθώς ήταν η πρώτη αποστολή που έφτασε στο σημείο της καταστροφής. «Είδαμε μια πόλη με σύγχρονα κτήρια που ήταν ισοπεδωμένη, συζητήσαμε με τους συναδέλφους μας ποια θα έπρεπε να είναι η προτεραιότητά μας». Όπως εξήγησε ο Πυραγός Θωμάς Κρικέλης, «Είμαι υπερήφανος για την ομάδα μου και όσα καταφέραμε στο πεδίο. Τα παιδιά δεν κρατιόντουσαν, ήθελαν να πηδήξουν ακόμα και από το αεροπλάνο».
«Στη συγκεκριμένη περιοχή η καταστροφή είναι τεράστια, ο αριθμός των νεκρών είναι τέτοιος που δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτόν των ζωντανών. Η δουλειά μιας ομάδας έρευνας και διάσωσης είναι μια δουλειά που δυστυχώς ολοκληρώνεται τις πρώτες 2-3 ώρες. Κάναμε το αδύνατο δυνατό για να φέρουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα» σημείωσε ο Πυραγός Κωνσταντίνος Νίκας.
Οι ανάσες τον βοηθούσαν να συγκρατήσει τη συγκίνησή του, ωστόσο η φωνή τού έσπασε, όταν ο επικεφαλής της ομάδας του ΕΚΑΒ, Σωκράτης Δούκας, αναφέρθηκε στην άφιξη της ελληνικής αποστολής στο Χατάι. «Ήμασταν οι πρώτοι άνθρωποι που είχαμε φτάσει εκεί και ψάχναμε σύνδεσμο για να ξεκινήσουμε. Τότε ήρθε ένας πιτσιρικάς 7-8 ετών και μου έφερε ένα κουτί μπισκότα και για μένα ήταν πολύ πιο ψηλά και πιο δυνατή από όλες τις άλλες εικόνες».
Ο σεισμός ως φυσικό φαινόμενο είναι ενδεικτικό της καταστροφής. Τα παιδία όμως είναι ένδειξη της συνέχισης και της ζωής. Για τον Επιπυραγό Παναγιώτη Γιαννόπουλο, η εικόνα «παιδιών να παίζουν σε παιδική χαρά χαμογελώντας εν μέσω της καταστροφής» του έδωσε «πνοή» ζωής.
Όπως εξήγησαν, «η ελληνική αποστολή ήταν η πρώτη που έφτασε εκεί και αποτέλεσε τον πρώτο πυρήνα συντονισμού για τις διεθνείς ομάδες» καθώς το μέγεθος της καταστροφής ήταν ανυπέρβλητο, αποφασίστηκε η παράβαση του πρωτοκολλού, «η ομάδα λειτουργεί σε ένα σημείο αλλά πήραμε την απόφαση να σπάσουμε σε τέσσερα σημεία και ουσιαστικά αλλάζαμε μεταξύ μας από σημείο σε σημείο».
Κατά την διάρκεια της επιχείρησης, έρευνας και διάσωσης, στην περιοχή, ήταν έντονοι οι μετασεισμοί, ωστόσο όπως εξήγησαν οι Έλληνες διασώστες, «δεν αποτέλεσαν εμπόδιο στην αποτελεσματικότητα και τη ροή που είχε λάβει ο τρόπος εργασίας, είχαμε ασφαλίσει όσο γινόταν το πεδίο που δουλεύαμε είτε αυτό ήταν θεμέλια είτε δοκάρι. Σε μεγάλους μετασεαισμούς και κυρίως σε έναν που μας έβαλε σε ανησυχία που βγήκαμε έξω, όπως είναι η τακτική, αποτέλεσε αιτία να δούμε λίγο τους εαυτούς μας για να δούμε τι θα κάνουμε στη συνέχεια».
Στη συνέντευξη τύπου παρέστη και δημοσιογράφος του τουρκικού πρακτορείου Anadolu η οποία αφού τους ευχαρίστησε προσωπικά για τη βοήθεια που παρείχαν στον Τούρκικο λαό, τους απεύθυνε ερώτηση για την συνδρομή βοήθεια που παρείχαν στη γείτονα με αναφορά στις σχέσεις των δύο λαών «Από την εμπειρία μας γνωρίζουμε, ότι σε μια καταστροφή ζητάς πρώτα βοήθεια από τον γείτονα, τον διπλανό σου, και μετά από την υπόλοιπη ευρύτερη γειτονιά. Κιεμείς έτσι, σαν γείτονες, τρέξαμε πρώτοι», ήταν η απάντηση που έλαβε από της ελληνική αποστολή.
«Δεν είναι η θέση μας να κάνουμε εξωτερική πολιτική, η θέση μας είναι να υποστηρίζουμε την ανθρώπινη ζωή και να σώζουμε ανθρώπους ανεξαρτήτως εθνικότητας. Ο ρόλος μας ο πρώτος και ο τελευταίος είναι να υποστηρίζουμε την ανθρώπινη ζωή» απάντησε ο επικεφαλής των διασωστών του ΕΚΑΒ. Ο ίδιος σε ερώτηση επεσήμανε, ότι «τα τραύματα αυτά δεν φεύγουν, θα κάνουμε συνεδρίες θα έχουμε στήριξη, είναι κάποια πράγματα που τα κουβαλάς μαζί σου».
Η παρουσία των Ελλήνων διασωστών της ΕΜΑΚ και του ΕΚΑΒ, ήταν θετική από τον Τούρκικο πληθυσμό. «Η φιλική προσέγγιση του τουρκικού πληθυσμού που είχε υποστεί σοκ αποτυπώθηεκ σε απλά πράγματα, σε μικρά διαλείμματα των επιχειρήσεων όταν στελέχη των διασωστικών ομάδων έπαιρναν μια ανάσα, απλοί πολίτες έρχονταν από μόνοι τους να μας δώσουν ένα ποτήρι ζεστό τσάι και ένα κομμάτι ψωμί. Όταν βρεθήκαμε σε μια ουρά ενός αυτοσχέδιου πάγκου όλοι οι άνθρωποι που πεινούσαν έκαναν στην άκρη για να εξυπηρετηθούμε εμείς πρώτοι» εξήγησαν μεταξύ άλλων οι έλληνες διασώστες .