Στην εφαρμογής της συμφωνίας Ελλάδας-Αλβανίας για “την αναγραφή Ελληνικών τοπωνυμίων σε επίσημα έγγραφα (πιστοποιητικά και διαβατήρια) Αλβανών πολιτών” αναφέρθηκε, ο Υφυπουργός Δημόσιας Τάξης της Αλβανίας Ιλιριάν Μουσταφαράι. Όπως ανέφερε ο Υφυπουργός Δημόσιας Τάξης της Αλβανίας, σε εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού “NEWS24” των Τιράνων, τον περασμένο Μάιο, στις Βρυξέλλες, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας Ευάγγελος Βενιζέλος και της Αλβανίας Ντίτμιρ Μπουσάτι συμφώνησαν -μεταξύ άλλων- ότι έως τις 31 Δεκεμβρίου (2014) οι Αλβανικές Αρχές θα πρέπει να διορθώσουν τα ελληνικά τοπωνύμια στα διαβατήρια και τα πιστοποιητικά των Αλβανών πολιτών βάσει των επίσημων καταλόγων που έχει υποβάλει η Ελλάδα στον ΟΗΕ και των στάνταρτ του ICAO. Μέχρι τότε, θα ισχύει το “μορατόριουμ” για την ελεύθερη διέλευση των Αλβανών πολιτών που στα ταξιδιωτικά τους έγγραφα αναγράφεται στην αλβανική γλώσσα ο τόπος γέννησής τους στην Ελλάδα.
Η Αλβανική κυβέρνηση, σε εφαρμογή της συμφωνίας, στα τέλη του περασμένου μήνα, ψήφισε Νόμο, σύμφωνα με τον οποίο σε όλα τα είδη των πιστοποιητικών, αναγράφονται τα Ελληνικά τοπωνύμια. Ωστόσο η απόφαση της αλβανικής πλευράς, όπως επεσήμανε, αναμένεται να τεθεί σε ισχύ έπειτα από τη δημοσίευση της απόφασης στην Εφημερίδα της Αλβανικής Κυβέρνησης.
Σύμφωνα με τον Αλβανό Υφυπουργό Δημόσιας Τάξης, η απόφαση αναμένεται να έχει εφαρμογή, χρονικά περίπου στις αρχές Νοεμβρίου. Πρόκειται, όπως ανέφερε “για μια διαδικασία πολλαπλών γραφειοκρατικών πράξεων και τεχνικών μέτρων, με αναγκαία τη σύμπραξη αρμόδιων υπουργείων και άλλων φορέων”. Σε ότι αφορά την έκδοση διαβατηρίων, ο Αλβανός Αξιωματούχος, διευκρίνησε, ότι “η διόρθωση των τοπωνυμίων απαιτεί και έκδοση νέων διαβατηρίων, κάτι το οποίο δεν προβλέπει η απόφαση της Αλβανικής Κυβέρνησης”. Όπως τόνισε ο Ιλιριάν Μουσταφαράι, για όσους κατέχουν ήδη διαβατήρια, δε θα χρειστεί να τα αντικτασταστήσου άμεσα- παραμένουν σε ισχύ μέχρι την αναγραφόμενη ημερομηνία λήξης-, ενώ τα Ελληνικά τοπονύμια, θα αναγράφοτναι στα νέα διαβατήρια τα οποία θα εκδοθούν, πρακτική η οποία δε δεν συνάδει με τη σχετική διμερή συμφωνία.
Ο Αλβανός Υφυπουργός Δημόσιας Τάξης, επικαλέστηκε τεχνικούς λόγους, και το οικονομικό κόστος που θα είχε η αντικατάσταση των διαβατηρίων. Αυτή η απόφαση της Αλβανικής πλευράς, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε νέες ουρές στα ελληνοαλβανικά σύνορα από την 1η Ιανουαρίου του νέου έτους, λόγω των καθορισμένων χρονικών προθεσμιών εφαρμογής της συμφωνίας.
Σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη στην Αλβανία Ίγκλι Τοτοζάνι, το ζήτημα απασχολεί περίπου 200.000 Αλβανούς πολίτες, οι οποίοι έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα. Ο ίδιος τόνισε ότι το οικονομικό κόστος αντικατάστασης των διαβατηρίων θα πρέπει να αναλάβει το Αλβανικό κράτος επειδή πρόκειται για σφάλμα των Αρχών και όχι των ίδιων των πολιτών.