Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τα προκαταρκτικά στοιχεία για τους θανάτους από τροχαία δυστυχήματα το 2020, με το ποσοστό θανάτων από τροχαία δυστυχήματα να έχει αισθητή μείωση
Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία* που δημοσίευσε (20/04) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμάται ότι μέσα στο 2020, έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία δυστυχήματα 18.800 άτομα με ετήσια μείωση (ποσοστό 17%) σε σύγκριση με το 2019. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση «αυτό σημαίνει ότι σχεδόν 4 000 λιγότεροι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στους δρόμους της ΕΕ το 2020 σε σύγκριση με το 2019. Η μείωση του όγκου της κυκλοφορίας, ως αποτέλεσμα της πανδημίας COVID-19, είχε σαφή αντίκτυπο, αν και μη μετρήσιμο, στον αριθμό των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα».
Τη δεκαετία (2010- 2020), ο αριθμός των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα μειώθηκε κατά 36%. Στην ΕΕ από τροχαία δυστυχήματα, καταγράφονται 42 θάνατοι/1.000.000 κατοίκων, γεγονός που καταδεικνύετέ την Ευρώπη με τους ασφαλέστερους δρόμους στον κόσμο. Ο αντίστοιχος παγκόσμιος μέσος όρος υπερβαίνει τους 180 θανάτους.
Βάσει των προκαταρκτικών στοιχείων, δεκαοκτώ κράτη μέλη κατέγραψαν τον χαμηλότερο αριθμό νεκρών από τροχαία δυστυχήματα το 2020. Οι μεγαλύτερες μειώσεις (20% ή περισσότερο) σημειώθηκαν στο Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Δανία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Κροατία, την Ιταλία, την Ουγγαρία, τη Μάλτα και τη Σλοβενία. Αντίθετα, πέντε κράτη μέλη, την Εσθονία, την Ιρλανδία, τη Λετονία, το Λουξεμβούργο και τη Φινλανδία, έχει καταγραφεί αύξηση στον αριθμό των θανάτων, αν και ο αριθμός αυτός έχει την τάση να παρουσιάζει διακυμάνσεις από έτος σε έτος στις μικρές χώρες .
Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, ο αριθμός των θανάτων στους δρόμους της Ευρώπης είχε μειωθεί κατά 36% (2010- 2020), ποσοστό χαμηλότερο από το στόχο του 50% που είχε θέσει η ΕΕ. Συνολικά, εννέα κράτη μέλη κατέγραψαν μείωση κατά 40 % ή περισσότερο. Η Ελλάδα (54%) υπερέβη τον στόχο, ακολουθεί η Κροατία (44%), η Ισπανία (44%), η Πορτογαλία (43%), η Ιταλία (42%) και η Σλοβενία (42%).
Παρά τις πρωτοφανείς εξελίξεις το 2020, ο μέσος όρος της ΕΕ ανέρχεται σε 42 θάνατοι/1.000.000 κατοίκων. Στους ασφαλέστερους δρόμους, εξακολουθεί να βρίσκεται η Σουηδία (18 θάνατοι/1.000.000 κατοίκων), ενώ το υψηλότερο ποσοστό, κατέγραψε η Ρουμανία (85 θάνατοι/1.000.000 κατοίκων).
Ο αντίκτυπος της πανδημίας δύσκολο να προσμετρηθεί
Η μείωση του όγκου της κυκλοφορίας, ως αποτέλεσμα της πανδημίας COVID-19, είχε σαφή αντίκτυπο, αν και μη μετρήσιμο, στον αριθμό των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα. Ωστόσο, προκαταρκτικά στοιχεία στις ΗΠΑ δείχνουν, ότι αυξήθηκαν τα τροχαία δυστυχήματα το 2020 παρά τον χαμηλότερο όγκο της κυκλοφορίας. Τα στοιχεία σε ορισμένες χώρες της ΕΕ υποδηλώνουν επίσης αυξημένη συμπεριφορά ανάληψης κινδύνων, ιδίως υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, σε περιόδους κατά τις οποίες είχαν επιβληθεί μέτρα εγκλεισμού.
Ο αντίκτυπος της COVID-19 στην αστική κινητικότητα
Η χρήση ποδηλάτων την ίδια περίοδο, έχει αυξηθεί σημαντικά ανά τον κόσμο σε πολλές πόλεις και ανακατανεμήθηκε (προσωρινά) ο οδικός χώρος σε ποδηλάτες και πεζούς και δημιούργησε νέες προκλήσεις στην οδική ασφάλεια.
Σε ολόκληρη την ΕΕ, περίπου το 70% των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα σε αστικές περιοχές, αφορά ευάλωτους χρήστες του οδικού δικτύου, μεταξύ των οποίων οι πεζοί, οι μοτοσικλετιστές και οι ποδηλάτες. Όπως επισημαίνεται στην ίδια ανακοίνωση της Ευρωπαϊκή Επιτροπής, «Συνεπώς, η οδική ασφάλεια στις πόλεις αποτελεί βασικό τομέα εστίασης και υπάρχει επιθυμία να εξασφαλιστεί η οδική ασφάλεια σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού της αστικής κινητικότητας. Η οδική ασφάλεια θα αποτελέσει σημαντικό στοιχείο της νέας πρωτοβουλίας για την αστική κινητικότητα που θα παρουσιάσει η Επιτροπή εντός του τρέχοντος έτους. Στο πλαίσιο αυτό, δύο ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, το Ελσίνκι και το Όσλο, πέτυχαν το ορόσημο του μηδενικού αριθμού θανάτων πεζών και ποδηλατών το 2019 και ανέφεραν ότι η μείωση της ταχύτητας είχε ουσιαστική σημασία για να επιτευχθεί πρόοδος.
“Οι δρόμοι της ΕΕ οι ασφαλέστεροι στον κόσμο”
Η Επίτροπος Μεταφορών, Αντίνα Βαλεάν, δήλωσε, «Σημειώθηκαν σχεδόν 4 000 λιγότεροι θάνατοι στους δρόμους της ΕΕ το 2020 σε σύγκριση με το 2019 και οι δρόμοι μας εξακολουθούν να είναι οι ασφαλέστεροι δρόμοι στον κόσμο. Ωστόσο, απέχουμε ακόμη από την επίτευξη του στόχου που είχαμε θέσει για την προηγούμενη δεκαετία και απαιτείται κοινή δράση για να αποτραπεί η επιστροφή στα επίπεδα που ίσχυαν πριν από την πανδημία COVID-19. Στη στρατηγική μας για βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα, επαναλάβαμε τη δέσμευσή μας όσον αφορά την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για την οδική ασφάλεια και τη μείωση του αριθμού των θανάτων σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα για όλα τα μέσα μεταφοράς».
Ο Antonio Avenoso, Εκτελεστικός Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας των Μεταφορών (ETSC) δήλωσε «Η ΕΕ έχει έναν νέο στόχο για το 2030 , τη μείωση κατά 50% των θανάτων και των σοβαρών τραυματισμών. Εάν θέλουμε να πετύχουμε αυτή τη φορά, πρέπει να αποφύγουμε τα λάθη της τελευταίας δεκαετίας. Η ΕΕ πρέπει να δράσει τώρα, όχι να περιμένει χρόνια πριν αναλάβει δράση. Τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί από τη νομοθεσία δεν πρέπει επίσης να αποδυναμώνονται κατά τη φάση εφαρμογής. Αυτό, δυστυχώς, είναι αυτό που βλέπουμε σήμερα με υποχρεωτικά μέτρα ασφάλειας των οχημάτων, συμπεριλαμβανομένων των Intelligent Speed Assistance (ISA), Electronic Data Recorder (EDR) και Direct Vision για φορτηγά. Μόλις συμφωνήθηκαν οι νόμοι, αυτά τα νέα πρότυπα κατέληξαν να αντιμετωπίζουν το θάνατο από χίλιες περικοπές στις ομάδες εργασίας. Τα συμφέροντα της βιομηχανίας έχουν πολύ λόγο και, στην περίπτωση του EDR, υπήρξε μια υπερβολικά αυστηρή προσέγγιση στο απόρρητο των δεδομένων. Και οι δύο παράγοντες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε διαρκή ζημιά στο δυναμικό ασφάλειας αυτής της νομοθεσίας.
Η πανδημία Covid-19 έδειξε πόσο γρήγορα μπορεί να αλλάξει η κατάσταση της οδικής ασφάλειας. Καθώς τα επίπεδα κυκλοφορίας μειώθηκαν και ο χρόνος της αστυνομίας αφιερώθηκε σε άλλα πράγματα, η ταχύτητα αυξήθηκε σε πολλές χώρες. Σε θετικό σημείο, καθώς οι πόλεις δημιούργησαν νέα ποδηλατική υποδομή, ο αριθμός ποδηλασίας αυξήθηκε. Πρέπει να μάθουμε τα μαθήματα και να οικοδομήσουμε ένα ασφαλέστερο και πιο ισότιμο σύστημα για όλους τους χρήστες του δρόμου – δίνοντας πίσω χωριστό χώρο για πιο υγιείς, βιώσιμες δραστηριότητες όπως το περπάτημα και η ποδηλασία. Τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να εντείνουν. Η οδική ασφάλεια είναι ένα ζήτημα της ΕΕ, εθνικό και τοπικό – το οποίο απαιτεί δράση σε κάθε επίπεδο. Η ΕΕ μπορεί να ορίσει ένα πλαίσιο, αλλά τα κράτη μέλη και οι πόλεις μπορούν και πρέπει να αναλάβουν τολμηρή και ταχεία δράση. Η πανδημία Covid έδειξε ότι αυτό μπορεί να συμβεί, ας μην χάσουμε αυτήν την ορμή».
Σε μια παράθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την οδική ασφάλεια, αποτυπώνονται οι αιτίες και αιτιάσεις στα Στατιστικά Στοιχεία 2020 που παρουσιάζονται. Ενώ παρατίθενται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Εργασίες, Στατιστικές και Ανάλυση (εδώ) για την οδική ασφάλεια στην ΕΕ, καθώς και η δημοσίευση (15/04) από την Κοινότητα Μεταφορών (εδώ) με παρόμοια στοιχεία σχετικά με τους θανάτους που σημειώθηκαν το 2020 για τους περιφερειακούς συμμετέχοντες στα Δυτικά Βαλκάνια.
_________________________________________________________________________
* Τα στοιχεία για το 2020 βασίζονται σε προσωρινά στοιχεία για ορισμένες χώρες και ενδέχεται να τροποποιηθούν, μετά τη δημοσιοποίηση των ολοκληρωμένων δεδομένων, το φθινόπωρο του 2021. Οι ποσοστιαίες μεταβολές στον πίνακα βασίζονται στον απόλυτο αριθμό των θανάτων και όχι στο ποσοστό ανά ένα εκατομμύριο κατοίκων