Σαν Σήμερα: 30χρόνια από τη δολοφονία του Μιχάλη Καλτεζά

Συμπληρώνονται 30χρόνια από το θανάσιμο τραυματισμό του 15χρονου Μιχάλη Καλτεζά, από βολίδα όπλου του 27χρονου Αστυνομικού Αθανάσιου Μελίστα, μετά το πέρας των εκδηλώσεων για τα 12 έτη από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.

Πρωτοσέλιδο “ΤΑ ΝΕΑ” (1985)

Η πορεία (17/11 1985) για τα 12χρόνια από  τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, ολοκληρώνεται χωρίς επεισόδια, αφού η περιφρούρηση από τους διοργανωτές ήταν επιτυχής. Μετά το τέλος της πορείας και ενώ οι διαδηλωτές διαλύονταν σε των Εξαρχείων σταθμεύει κλούβα με διμοιρία των ΜΑΤ. Από το σημείο διέρχεται παρέα νεαρών αντιεξουσιατών, και ακολουθεί φραστικό επεισόδιο επ αφορμή ειρωνικό σχόλιο των νεαρών προς τους Αστυνομικούς. Στο σημείο μεταβαίνουν και άλλοι Αστυνομικοι καθώς οι αντιεξουσιαστές αυξάνονται και καταδιώκουν τους Αστυνομικούς, με τα επεισόδια να εξαπλώνονται στο κέντρο της Αθήνας.

Ομάδα ατόμων, μεταξύ των οποίων και ο 15άχρονος μαθητής Μιχάλης Καλτεζάς, προκάλεσαν εμπρησμό σε σταθμευμένη κλούνα των ΜΑΤ, στην οποία επέβαινε ο 27άχρονος Αστυφύλακας Μιχάλης Μελιστας. Τα άτομα αποχωρούν τρέχοντας προς την πλατεία Εξαρχείων, με τον Αστυνομικό Μελίστα, στη διασταύρωση των οδών Στουρνάρη και Μπόταση, από απόσταση σχεδόν 20μέτρων, πυροβολεί και τραυματίζει θανάσιμα τον Καλτεζά. Συμφωνα με τον ιατροδικαστή η βολίδα έπληξε στο πίσω μερος του κεφαλιού το νεαρό με το θανάτο του να είναι ακαριαίος. Ασθενοφόρο μετέφερε το θύμα στον Ευαγγελισμό όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του.

Αντιεξουσιαστές καταλαμβάνουν το παλιό Χημείο στη Σόλωνος και το κτήριο του Πολυτεχνείου. Με άδεια από την Επιτροπή Πανεπιστημιακού Ασύλου, με πρόεδρο τον πρύτανη Μιχάλη Σταθόπουλο, (18/11) επιτρέπεται στην Αστυνομία να εισέλθει στο Χημείο, για πρώτη φορά από το 1976. Βίαιες συγκρούσεις και συμπλοκές μεταξύ Αστυνομικων και αντιεξουσιαστών, ενώ συλλαμβάνονται 37 άτομα. Κάποιοι από τους καταληψίες, μέσα από τους υπονόμους διαφεύγουν και καταφεύγουν στην κατάληψη του Πολυτεχνείου. Πρόκειται για την πρώτη άρση ασύλου από την επίσημη θεσμοποίησή του το 1982. Τα επεισόδια στην Αθήνα συνεχίστηκαν.

Τις επόμενες ημέρες, για λόγους ευθιξίας, υποβάλλουν τις παραιτήσεις τους, ο τότε Υπουργός Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξης Μένιος Κουτσόγιωργας και ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξης Θανάσης Τσούρας, τις οποίες ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου δεν έκανε δεκτές. Με απόφαση του αναπληρωτή Υπουργός Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξης Θανάση Τσούρα, απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους ο Αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας Γεώργιος Ρωμοσιός, ο κλαδάρχης Ασφάλειας Τάξης Μανώλης Μποσινάκης και ο Αττικάρχης Στέλιος Τζανάκης, μέχρι την ολοκλήρωση της έρευνας που είχε διαταχθεί.

Μετά από εισήγηση του αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξης Θανάση Τσούρα (30/11), το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να επανέλθουν στις θέσεις τους ο Αρχηγός της ΕΛΑΣ και ο κλαδάρης Ασφαλείας. Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, δεν έφεραν ευθύνη για την έκβαση των γεγονότων, ενώ ο Αττικάρχης, αντικαθίσταται στα καθήκοντά του, από τον -τότε- Αστυνομικό Διευθυντή Νίκωνα Αρκουδέα.

Εννέα μέρες αργότερα, (26/11) η “17 Ν”, σε αντίποινα για τη δολοφονία του Μιχάλη Καλτεζά, πυροδοτεί βόμβα σε κλούβα των ΜΑΤ στο ύψος του Ξενοδοχείου Caravel με αποτέλεσμα τη δολοφονία του Αρχιφύλακα Νίκου Γεωργακόπουλου ενώ τραυματίσθηκαν 14 Αστυνομικοι της διμοιρίας.

O Αστυφύλακας Αθανάσιος Μελίστας καταδικάστηκε πρωτόδικα σε δυόμισι χρόνια φυλάκιση με αναστολή και σε δεύτερο βαθμό αθωώθηκε (26 Ιανουαρίου 1990) από το Μικτό Ορκωτό Εφετείο με ψήφους 5-1. Σύμφωνα με ο σκεπτικό της απόφασης, οι πέντε Διακαστικοι Λειτουργοι,που υπερψήφισαν την αθωότητά του Αστυνομικού, συνηγόρησαν στην εκδοχή της ανθρωποκτονίας από πρόθεση εν βρασμώ ψυχικής ορμής σε κατάσταση άμυνας (τρεις υποστήριξαν πως έγινε υπέρβαση των ορίων της άμυνας λόγω φόβου, ταραχής και πανικού) ενώ μειοψήφισε η κρίση Δικαστικού Λειτουργού, ο οποίος απέδωσε την πράξβη σε ανθρωποκτονία ενσυνείδητης αμέλειας καθ’ υπέρβαση των ορίων άμυνας λόγω φόβου και ταραχής.

Συνήγορος υπεράσπισης του Αστυνομικού ήταν ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος ενώ στην πολιτική αγωγή συμμετείχαν ο Φώτης Κουβέλης και ο Νίκος Κωνσταντόπουλος. Η αθώωσή του προκάλεσε νέα σοβαρά επεισόδια με κατάληψη του Πολυτεχνείου από δυνάμεις της Αριστεράς και αντιεξουσιαστές.

Τα γεγονότα επ αφορμή της δολοφονίας του Μιχάλη Καλτεζά, είχαν ως συνέπεια να διαρραγεί το το κλίμα συναίνεσης μεταξύ Αστυνομίας και πολιτικά ανήσυχων πολιτών, όπως επικρατούσε στα πρώτα χρόνια διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Με την ενίσχυση της εκδοχής, για την Αστυνομία, σε δράσεις καταστολής της συμμετοχής σε πολιτικές και κοινωνικές εκδηλώσεις.

________
Πηγές:(wikipedia.org)

  • Ιστορικό Λεύκωμα 1985, έκδοση εφημερίδα Καθημερινή
  • Λευτέρης Αρβανίτης, «Δολοφονία Καλτεζά. Η αστυνομία χάνει τη μάχη της συναίνεσης», Η Ελλάδα στη δεκαετία του ’80.Κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό λεξικό, εκδ.Επίκεντρο, Αθήνα, 2014, σελ. 122-123