Αδειάζουν τμήματα, υπηρεσίες ασφάλειας ακόμη και τα ΜΑΤ, από αστυνομικούς που εκδηλώνουν την πρόθεσή τους να… μεταναστεύσουν στα νησιά. Τα οικονομικά κίνητρα.
Με… πριμ δύο μισθούς στο μηνιάτικο, η ΕΛ.ΑΣ. έχει γίνει «Ποσειδώνας» και μετακόμισε στα νησιά, για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών.
Αδειάζουν τμήματα, υπηρεσίες ασφάλειας ακόμη και τα ΜΑΤ, από ανύπαντρους ακόμη και παντρεμένους αστυνομικούς που εκδηλώνουν κατά δεκάδες την πρόθεσή τους να… μεταναστεύσουν στα νησιά του Αιγαίου ακόμη και για έναν μήνα!
Αυτό το διάστημα λαμβάνουν περίπου 70 ευρώ επιπλέον την ημέρα ως εκτός έδρας, με αποτέλεσμα να προστίθενται στον κουτσουρεμένο μισθό τους περίπου 2.000 ευρώ, από την πρόσθετη παροχή της κάλυψης οδοιπορικών, σίτισης και διαμονής.
Από τον περασμένο Ιούλιο με διαδοχικές διαταγές του το Αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ. ζητά συγκεκριμένο αριθμό αστυνομικών, που επιθυμεί να αποσπαστεί για έναν μήνα, σε νησιά όπου παρατηρείται αύξηση προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών.
Το ισχυρό οικονομικό κίνητρο έχει προκαλέσει εσωτερικές αντιδράσεις και παράπονα εξαιτίας κάποιων φαινομένων παραμονής των ίδιων αποσπασμένων αστυνομικών για περισσότερο από ένα μήνα.
Αυτή η σταδιακή «αποψίλωση» των αστυνομικών υπηρεσιών σε συνδυασμό με τις αυξημένες ανάγκες προστασίας και ασφάλειας όλο και περισσότερων χαρακτηρισμένων στόχων, έχει προκαλέσει εσωτερικά προβλήματα διαχείρισης και αντιμετώπισης διαφόρων μορφών εγκληματικότητας.
Η μεγάλη «απόσπαση»
Από το περασμένο καλοκαίρι 1.000 και πλέον αστυνομικοί εναλλάσσονται στα νησιά του Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, με αυτόν τον αριθμό να αναμένεται να αυξηθεί κατά πολύ μετά την Σύνοδο Κορυφής, όπως επισημαίνουν στον «Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής» στελέχη του Αρχηγείου τηυς ΕΛ.ΑΣ., παράλληλα με την αναμενόμενη αύξηση των μηχανημάτων Eurodac, η χρήση των οποίων θα απαιτεί περισσότερο προσωπικό για την ταυτοποίηση και καταγραφή προσφύγων και παράτυπων μεταναστών. Υπάρχει και ένας αριθμός αστυνομικών που έχει μετακινηθεί στα νησιά με δικές τους δαπάνες.
Οι διαταγές του περασμένου Ιουλίου, απο τον κλάδο Αλλοδαπών και Προστασίας Συνόρων του Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ., δεν έχουν αλλάξει σχετικά με τα κριτήρια αλλά μόνο στους αριθμούς των αστυνομικών που απαιτούνται να «μετακομίσουν» στα νησιά του Αιγαίου ανάλογα με τις αυξομειώσεις των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών και τα σημεία εισόδου.
Όλες αφορούν την ενίσχυση των ομάδων επιτήρησης χερσαίων ζωνών των θαλασσίων συνόρων κατ’ επέκταση του σχεδίου της κοινής επιχείρησης «Poseidon Sea».
Η Frontex έπειτα από αίτημα της ΕΛ.ΑΣ. είχε εγκρίνει την πρακτική χρηματοδότησης της εσωτερικής προσωρινής μετακίνησης αστυνομικού προσωπικού για την κάλυψη βασικών και στοχευμένων επιχειρησιακών αναγκών των διευθύνσεων αστυνομίας Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, με σκοπό την αντιμετώπιση της ραγδαίας αύξησης των μεταναστευτικών ροών στις περιοχές τους.
Για παράδειγμα στη Λέσβο, αυτή τη στιγμή υπάρχουν 318 αποσπασμένοι αστυνομικοί, οι 97 από τους οποίους χρησιμοποιούνται από την Frontex, που έχει αναλάβει και τα… έξοδά τους, ενώ οι υπόλοιποι ενισχύουν τις υπάρχουσες αστυνομικές δυνάμεις και η χρηματοδότηση της απόσπασης προέρχεται από κονδύλια του προϋπολογισμού.
Αρχικά το χρονικό διάστημα της απόσπασης ήταν δύο μήνες, ωστόσο όταν έγινε αντιληπτό το οικονομικό όφελος εκείνων που μετακινούνταν στα νησιά, υπήρξαν αντιδράσεις, οι οποίες προκάλεσαν τη μείωσή του στον ένα μήνα με τη συνεχή αντικατάσταση του προσωπικού που διατίθεται.
«Διεύθυνση» διαχείρισης μετανάστευσης
Οι ανάγκες απόσπασης επιπλέον αστυνομικού προσωπικού αφορούσαν κυρίως τα νησιά της Λέσβου, Σάμου, Χίου, Λέρου, Κω και Καλύμνου. Τα κριτήρια των μετακινήσεων αφορούν κυρίως αστυνομικούς που υπηρετούν σε Τμήματα Δίωξης Μετανάστευσης τα οποία θα μετονομαστούν σε Τμήματα Διαχείρισης Μετανάστευσης, όπως προβλέπεται σε πρόσφατο νόμο.
Θα υπάρξουν μόνιμες οργανικές θέσεις αστυνομικού προσωπικού που θα μετακινηθεί σε αυτά, τα οποία θα ανήκουν στις κατά τόπους αστυνομικές διευθύνσεις. Η σχετική πρόβλεψη αναφέρει άνοιγμα περίπου 2.000 οργανικών θέσεων και κατανομή τους σε τέσσερα Τμήματα Διαχείρισης Μετανάστευσης που αρχικά θα δημιουργηθούν σε Λέσβο, Χίο, Σάμο και Κω, με τις δυνάμεις να μετακινούνται σε γειτονικά νησιά στην περίπτωση που εντοπίζονται αυξημένες μεταναστευτικές ροές σε αυτά.
Τα κριτήρια για τις μετακινήσεις των σημερινών αποσπασμένων αστυνομικών και των μελλοντικών, μόνιμων σε αυτά τα τμήματα, αφορούν κυρίως αστυνομικούς που υπηρετούν στα «παλιά» Τμήματα Δίωξης Μετανάστευσης, για να προβαίνουν σε παράκτια επιτήρηση, άλλους που είναι γνώστες τουρκικής και αραβικής γλώσσας, προκειμένου να εντοπίζουν άτομα που εμπλέκονται σε δουλεμπορικά κυκλώματα, ταυτοποιητές υπηκοότητας (Screeners) των νεοεισερχέμενων ατόμων, αφενημερωτές (Debriefers), καταγραφείς-αστυνομικοί για την φωτογράφηση, δακτυλοσκόπηση, ενημέρωση και καταχώρηση στο σύστημα Eurodac.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στη Μυτιλήνη υπάρχουν 30 συστήματα Eurodac με την προοπτική να προστεθούν 10 ακόμη. Για κάθε μηχάνημα απαιτούνται πέντε αστυνομικοί για την χρήση του, συνολικά 150 σε κάθε βάρδια, οπότε περίπου 450 αστυνομικοί την ημέρα απασχολούνται μόνο σε αυτόν τον τομέα. Ένα σημαντικό θέμα που πιθανόν τέθηκε στη Σύνοδο Κορυφής ήταν η σύνδεση της τράπεζας δεδομένων Eurodac με το Αυτοματοποιημένο Σύστημα Αναγνώρισης Δακτυλικών Αποτυπωμάτων (AFIS) της ΕΛ.ΑΣ., προκειμένου άμεσα να εντοπίζονται άτομα που διώκονται διεθνώς ή είναι ύποπτοι για σχέσεις με το Ισλαμικό Κράτος με την επισήμανση «διακριτικής επιτήρησης», όπως πρόσφατα με τον Βόσνιο Μιρσάντ Μπεκτάσεβιτς στον Έβρο.
Στελέχη του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη αναφέρουν ότι έχει αποφασιστεί η δημιουργία πολλαπλών κέντρων φιλοξενίας ή διαμόρφωση-«τεμαχισμός» των υπαρχόντων, στα νησιά, προκειμένου να υπάρχει άμεσος διαχωρισμός των υπηκοοτήτων, ενώ εκτιμούν ότι σταδιακά οι μεταναστευτικές ροές θα βαίνουν μειούμενες.
Τούρκος παρατηρητής και… διάταξη
Στην τελευταία διαταγή, το σύνολο της ενισχυτικής δύναμης, ήταν 92 αστυνομικοί στην Διεύθυνσης Αστυνομίας Λέσβου, 24 σε αυτή της Σάμου, 18 στη Χίο, 15 σε Λέρο, 15 σε Κω και 10 στην Κάλυμνο.
Σύμφωνα με πηγές του Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ., το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα χρειαστούν επιπλέον 500 αστυνομικοί, εκ των οποίων 200 σε Μυτιλήνη, και από 100 σε Χίο, Σάμο και Λέρο. Ο αριθμός τους αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί μετά τη συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής.
Αιτία, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές ενημέρωσης, θα είναι η προσπάθεια επιτάχυνσης της διαδικασίας, καθώς ο κάθε πρόσφυγας ή μετανάστης θα μπαίνει σε ένα κοντέϊνερ «ακτινογράφησης», όπου θα βρίσκονται όλα τα συστήματα καταγραφής Eurodac.
Βγαίνοντας από εκεί θα υπάρχει μία πλήρης καταγραφή του, θα έχει καταχωρηθεί ως πρόσφυγας ή μετανάστης και παρουσία του Τούρκου παρατηρητή θα γίνεται η ταυτοποίηση εκείνων για τους οποίους θα υποβάλλονται τα αιτήματα επανεισδοχής. Ουσιαστικά η ελληνική πλευρά θα πιέζεται εντός 48 ωρών να υποβάλλει το σχετικό αίτημα και η τουρκική πλευρά εντός επτά ημερών θα πρέπει να απαντήσει για την άμεση επαναπροώθησή τους απευθείας από τα νησιά. Κάποιοι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. απορούν με την έκταση που πήρε η ύπαρξη τούρκου παρατηρητή, ο οποίος δεν θα είναι απαραίτητα αστυνομικός, την στιγμή μάλιστα που από το 2001 στο πλαίσιο ελληνοτουρκικής συμφωνίας, Έλληνας αστυνομικός σύνδεσμος βρίσκεται στην Άγκυρα, ενώ πριν από τέσσερα χρόνια έστειλε και η τουρκική πλευρά τον δικό της σύνδεσμο στην Αθήνα.
Στελέχη του Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ. επισημαίνουν ότι η πρόσφατη ελληνοτουρκική συμφωνία στη Σμύρνη, με τη fast track επανεισδοχή μεταναστών μέσω Τουρκίας, είναι σημαντική καθώς προβλέπεται αυτή να γίνεται από τα θαλάσσια σύνορα, κάτι για το οποίο αντιδρούσαν μέχρι σήμερα οι Τούρκοι και επέμεναν μόνο από τα χερσαία και τον μεθοριακό σταθμό των Κήπων Έβρου. Μία ιδιαίτερα σημαντική διάταξη της συμφωνίας, για την ενεργοποίηση της οποίας εκφράζονται επιφυλάξεις σε πολιτικό επίπεδο, είναι το δικαίωμα υποβολής αιτήματος επανεισδοχής για υπηκόους γειτονικών χωρών της Τουρκίας, και για χρονικό διάστημα έως και τρεις μήνες από την ημέρα σύλληψής τους στη χώρα μας. Μεταξύ των γειτονικών χωρών της Τουρκίας είναι η Γεωργία, το Ιράν, Ιράκ και η… Συρία, κάτι που έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον της ελληνικής πλευράς, η οποία όμως προς το παρόν επιδεικνύει μία ατολμία στην ενεργοποίηση της σχετικής διάταξης υπό τον φόβο της τουρκικής αντίδρασης και επιδιώκει να προχωρήσει βήμα-βήμα στην εφαρμογή επιμέρους διατάξεων της συμφωνίας.
Αυτή τη στιγμή από το σύνολο των προσφυγικών ροών, το 35% είναι Σύροι, 30% Αφγανοί, 20% από το Ιράκ και 15% από Πακιστάν, Μπαγκλαντές, Μαρόκο, Αλγερία. Από το ποσοστό Αφγανών και Ιρακινών, υπάρχουν κάποιοι με χαρακτηριστικά προσφύγων καθώς βρίσκονται κοντά σε εμπόλεμες περιοχές, ωστόσο θα χαρακτηρίζονται αρχικά παράτυποι μετανάστες, και στη συνέχεια υποβάλλοντας αιτήσεις ασύλου θα μετατρέπονται σε πρόσφυγες αν έχουν τις προϋποθέσεις. Fast track θα γίνει και η εξέταση των αιτήσεων ασύλου προκειμένου να επιταχυνθεί και αυτή η διαδικασία.
Διαταγές… ομοιομορφίας αποσπάσεων
Για να εξασφαλιστεί το αναγκαίο επίπεδο ομοιομορφίας των αστυνομικών που παίρνουν απόσπαση στα νησιά, στις διαταγές δίνονται πληροφορίες διευκόλυνσης των διοικητών αστυνομικών υπηρεσιών για την επιλογή του προσωπικού.
«Σε περίπτωση που ο αριθμός των επιθυμουντων (εθελοντών) δεν καλύψει τις καθοριζόμενες ανάγκες, τότε να γίνει επιλογή του αστυνομικού προσωπικού (Αστυφύλακες, Συνοριακοί Φύλακες) με βάση τα ακόλουθα κριτήρια: Τις λιγότερες το δυνατό οικογενειακές υποχρεώσεις, τη γνώση της αγγλικής γλώσσας, ώστε και σε μέτριο βαθμό και την τυχών προηγούμενη διεθνή εμπειρία (συμμετοχή σε επιχειρήσεις της Frontex ή άλλες αποστολές)» περιγράφεται στις δεκάδες σχετικές διαταγές ενίσχυσης των αστυνομικών δυνάμεων στα νησιά.
Όλες τους αναφέρουν πως η διαδικασία κάλυψης των οδοιπορικών, άλλων εξόδων καλύπτεται από την Frontex που θα αποζημιώσει τη ΕΛ.ΑΣ., και κατ’ επέκταση το αστυνομικό προσωπικό, για τις δαπάνες μετακίνησης, διαμονής και σίτισής του. Οι αξιωματικοί, διοικητές υπηρεσιών της πρωτεύουσας και της επαρχίας επιχειρούν να… συγκρατήσουν το προσωπικό τους από την μαζική φυγή με οικονομικά κριτήρια, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις βασικές ανάγκες αστυνόμευσης και αντιμετώπισης της εγκληματικότητας. Στην μετακόμιση του αστυνομικού προσωπικού στα νησιά προστίθενται οι αυξημένες ανάγκες φύλαξης στόχων, αφού μόνο στην Αττική, περίπου 2.300 αστυνομικοί απασχολούνται στα μέτρα ασφάλειας πολιτικών προσώπων, δικαστικών λειτουργών και ξένων διπλωματικών αποστολών
*του Παναγιώτη Σπυρόπουλου